سپاه صحابه و طالبان زیر سایه مکتب دیوبندی

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: محسن کاظمی پژوهشگر و محقق تاریخ در یادداشتی که آن را برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده، به مساله تحرکات اخیر طالبان در افغانستان پرداخته است. او معتقد است در تقسیم‌بندی‌ای که نانوشته است، وظیفه اصلی طالبان، سرکوب و به بردگی کشاندن شیعیان افغانستان در نظر گرفته شده است. همچنین وظیفه اصلی سپاه صحابه هم قلع و قمع شیعیان (به ویژه جنبش جعفریه) در پاکستان است.

مشروح متن این‌یادداشت را در ادامه می‌خوانیم:

دیوبند شهری در ایالت اوتارپرداش هند است، که به سال ۱۸۶۷م دارالعلومی در آن بنیان گذاشته شد. دیوبندیان التقاطی از افکار ماتُریدی، صوفی و سلفی هستند. سلفی بودن آنها به جهت اتصاف‌شان به اندیشه‌های ابن تیمیه است. برخی دیوبندیان را تکفیری نمی‌دانند اما قائل به افراطی بودن ایشان به ویژه در مواجهه با شیعیان هستند. اما از آنجا که ایشان همواره شیعیان را تکفیر می‌کنند در شمار تکفیری‌ها می‌گنجند.

هدف غایی مدرسان و علمای مدارس دینی دیوبندی، آموزش نحوه مقابله با مذهب شیعه است. در طی سال‌های متمادی آنها غیر از تربیت طلاب ضد شیعه، به نوشتن و نشر کتاب‌های بسیاری در رد افکار و آرای متفکران شیعی مبادرت کرده‌اند (عمده مشایخ و علمای این مکتب علیه مذهب شیعه کتاب نوشته‌اند.) آموزه‌های سلفی این مدرسه مبتنی بر تفکرات ابن تیمیه است، که به تدریج در میان برخی مردم هوادارانی یافت و تبدیل به یک فرقه شد. گروه تروریستی جندالله به سرکردگی عبدالمالک ریگی معدوم و پس از آن جیش‌العدل از پیروان مکتب دیوبندی هستند.

در این یادداشت کوتاه مجال آن نیست تا به اندیشه‌های تکفیری دیوبندیان پرداخته شود، اما لازم است ذکر شود که مذهب غالب در این مکتب، حنفی با اعتقادات ماتریدی است. مذهبی که امروزه طالبان در نشست‌ها و مذاکرات خود بر آن تأکید دارد. برداشت ایشان از شریعت اسلام متاثر از اندیشه‌های سلفی است. از این‌روست که این گروه هیچگاه نخواهد توانست با دیگر مذاهب هم‌پذیری داشته باشد. لذا آنچه در میزهای مذاکرات سیاسی شعار می‌دهند با آنچه در میدان نبرد مشاهده می‌شود متفاوت است.

در این روزها که بار دیگر گروه طالبان با دنائت و لئامت لحظه‌های خونین وغم‌باری برای مردمان مظلوم افغانستان رقم زده و می‌زند، شایسته است تا به کارنامه سیاه و عملکرد تبه‌کارانه هم‌کیشان و هم‌پیمانان و هم‌مسلکان این گروه نیم‌نگاهی انداخته شود. پیش از این [در یادداشتی] به اتحاد و یگانگی شبکه حقانی با طالبان پرداخته شد و در این یادداشت سعی خواهد شد تا به تباهی آفرینی سپاه صحابه اشاره‌هایی شود، تا یادمان باشد و یادمان بماند که با چه جماعتی هم‌عصر شده‌ایم!

سپاه صحابه در ۶ سپتامبر ۱۹۸۵م (پنج سال پس از تشکیل شبکه حقانی) توسط مولوی حق‌نواز جهنگوی در شهر جنگ پنجاب پاکستان پی‌ریزی شد. این سپاه نیز یکی از خروجی‌های مدارس دیوبندی است. سپاه صحابه شیعیان را کافر، نجس و خارج از دین اسلام، و ازدواج، معامله و مصرف گوشت ذبح شده‌ آنان را حرام می‌دانند. شاخه نظامی این سپاه به نام لشکر جهنگوی است، که مأموریت مستقیم‌شان قتل شیعیان است.

در یک تقسیم‌بندی نانوشته وظیفه اصلی طالبان سرکوب و به بردگی کشاندن شیعیان افغانستان و وظیفه اصلی سپاه صحابه قلع و قمع شیعیان (به ویژه جنبش جعفریه) در پاکستان است. این دو گروه در مواقعی حساس به هم یاری رسانده‌اند.

اوج انزجار سپاه صحابه از شیعیان را در مرامنامه سپاه صحابه بخوانید و بدانید: «تمامی شیعیان سزاوار مرگ‌اند. از پاکستان (سرزمین پاکان) این نجاست را خواهیم زدود. فتوای قتل شیعیان از علما در دستان ماست. ما همچون همرزمان‌مان (طالبان) که در افغانستان علیه شیعیان هزاره جهاد می‌کنند از پا نخواهیم نشست و پاکستان را به گورستان شیعیان هزاره تبدیل خواهیم کرد. بمب‌های ما بر خانه‌های آنها فرود خواهد آمد. ما تا به اهتزاز در آمدن پرچم اسلام راستین دست از جهاد بر نخواهیم داشت و آرام نخواهیم گرفت.» (*)

کارنامه سپاه صحابه آکنده از ترورهای فردی و جمعی شیعیان در طول چند دهه اخیر است. برخی از اعمال تبه‌کارانه و تروریستی این گروه عبارتند از:

ـ ترور منجر به شهادت صادق گنجی شاعر، نویسنده و رایزن فرهنگی ایران در لاهور پاکستان به تاریخ ۲۸ آذر ۱۳۶۹.

ـ بمب‌گذاری در مقابل مسجد شیعیان کراچی در منطقه «گلشن اقبال» و به شهادت رساندن ۵۵ تن و زخمی کردن بیش از ۱۵۰ تن از شیعیان در اسفند ۱۳۹۱.

ـ انفجار بمب در حسینیه شهر «چکوال» پاکستان در فروردین ۱۳۸۸. نتیجه: شهادت ۴۰شیعه و جراحت ۱۵۷تن.

ـ حمله به عزادارن حسینی در زندان کراچی در اربعین حسینی ۳۰ آبان ۱۳۹۵.

ـ حمله به حسینیه «لعل شاه» در منطقه «دیره اسماعیل خان» در تیر ۱۳۹۷. نتیجه: شهادت یک فرد و جراحت یک تن.

ـ ترورهای متعدد، کور و پیوسته در کراچی پاکستان.

ـ انفجار در مسجد و حسینه شهر پاراچنار پاکستان در اردیبهشت ۱۳۹۹ و زخمی نمودن مؤذن مسجد.

و …

نکته آخر: در کارزار کنونی در افغانستان، جنگجویان لشکر جهنگوی سپاه صحابه دوش‌به‌دوش طالبان به زعم خود در حال جهاد با شیعیان هستند.

به راستی خاموشی در برابر این همه ظلم و جنایت رواست؟!

پی‌نوشت

Abbas Zaidi, The Shias of Pakistan: Mapping an Altruistic Genocide, Faith-Based Violence and Deobandi Militancy in Pakistan, eds: J. Syed et al., Palgrave (2016) *