پناهیان: ائمه جماعات مساجد با موعظه تبلیغ نکنند، عملی وارد شوند

حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان سخنران مذهبی و عضو هیأت امناء بنیاد هدایت در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه مسجد و هیأت خبرگزاری فارس، جایگاه امامت را تشریح کرد و اظهار داشت: همواره مفهوم امامت از منظر حقوقی مورد بحث قرار می‌گیرد و یا از منظری که شخصیت‌هایی از مقام خاصه یا عامه برخوردار هستند، ارزیابی می‌شود.

عضو هیأت امناء بنیاد هدایت افزود: این‌ها بحث‌های بسیار مفیدی هستند، منتها از زوایه‌های دیگر همچون اینکه امامت یک روش برای مدیریت است، بحث کمتری شده است. از این زاویه، امامت را فراتر از امامت عامه می‌توان تلقی کرد.

وی تصریح کرد: وقتی امام رضا (ع) می‌فرماید امام مانند پدر یا مادر و برادر دلسوز است در واقع یک الگوی خوب را تشبیه می‌کند. در این خصوص روش‌هایی را باید اتخاذ کرد که ضمن حمایت و هدایت، موجب شکوفایی کودک و رشد استعدادها و حفظ استقلال وی و اعتماد به نفس او شود. این مهم مجموعه‌ای از رفتارها را شامل می‌شود.

پناهیان بیان کرد: در مقام معلمی کردن نیز باید مانند پدر یا مادر رفتار کرد، در واقع اگر معلم پا را از حد خودش فراتر بگذارد و بخواهد با به کارگیری عواملی که صحیح نیست وادار به درس خواندن کند، از دایره امامت خارج شده و اگر رفتارها را دقیق انجام دهد، مانند امام رفتار کرده است.

ولایت باید در رفتار امام جماعت تجلی پیدا کند

وی عنوان کرد: امام جماعت دارای این ولایت است بنابراین در رفتارش با دیگران باید مانند امام رفتار کند. این امر مانند نماز واجب است، چون با رفتار خودش می‌تواند مردم را با امامت که اصل دین است، آشنا کند.

تولیت مدرسه علمیه دارالحکمه با اشاره به اینکه نماز بدون ولایت ارزش ندارد گفت: در نماز جماعت نمونه‌های زیادی از امامت وجود دارد. اصلی‌ترین هدف نماز جماعت آموزش، امت شدن برای امام است همچنین بزرگترین منکر ولایت گریزی است، پس امام جماعت باید آموزش عملی بدهد در مورد اینکه امام کیست.

امام جماعت باید الگوی عملی از امر امامت باشد

پناهیان با بیان اینکه دعوت به دین امری واجب است افزود: برای بیان حقیقت دین باید الگوی رفتاری نشان دهیم، در این زمینه از امام جماعت اتتظار بیشتری می‌رود که الگویی از امر امامت باشد.

وی بیان کرد: امام امورات را پیگیری می‌کند و به شناسایی استعدادها و ساماندهی و برقراری نسبت‌های مختلف بین مؤمنین برای کمک به دیگران و دعوت به تقوا می‌پردازد. این‌ها فقط گفتنی نیست که از موعظه بیان شود بلکه باید عملی شود.

امام جماعت فقط پیشوای نماز نیست

عضو هیأت امناء بنیاد هدایت تصریح کرد: امامت نیاز به مدیریت دارد و این نوع مدیریت در ولایت و امامت باید مورد شناسایی مردم قرار بگیرد که با عمل امام جماعت شناخته می‌شود. پیامبر اکثرا به اردوکشی‌ها می‌پرداخت چرا که در صحنه عمل مسائلی را منتقل کند.

وی خاطرنشان کرد: شیوه امامت در کرامت انسانی و جلوه دادن صفات الهی است. او در مقام عمل باید کار تبلیغی کند. امام جماعت باید مسئولیت تبلیغ را بپذیرد زیرا فقط پیشوای نماز نیست. مردم نیازهای مهمی دارند، او در فهم دین و زندگی و حل مشکلات جامعه باید وارد میدان شود.

پناهیان تصریح کرد: برخی به طور خودجوش در این موضوع پیش رو هستند و برخی نیاز به آموزش دارند تا مدیر برجسته‌ای شوند. این‌ها اگر در موضوع امام جماعت در نظر گرفته شود، برخی نیاز به آموزش دارند اما برخی به طور ژنتیکی امام جماعت خوبی هستند. اما نمی‌توان همواره به داشته‌های ذاتی تکیه کرد و باید به آموزش پرداخت. هرچند برخی پیشتاز هستند و می‌توانند الگو قرار بگیرند. در این راستا امام جماعت می‌تواند تعیینی و تعینی باشد.

مقام امامت جماعت باید به رسمیت شناخته شود

عضو هیأت امناء بنیاد هدایت گفت: باید به سمت به رسمیت شناختن این جایگاه و مقام امامت جماعت برویم و فواید آن در حل مشکلات مردم به خوبی ببینیم. البته نمی‌توان سیستمی را طراحی کرد که نیاز به اتفاق و همدلی و امر به معروف و نظارت نداشته باشد. با هیچ بروکراسی نمی‌توان جای این‌ها را گرفت زیرا رکن مردم سالاری دینی را باید مورد توجه قرار داد. در این زمینه مساجد و امامان جماعات دارای کارکردهای زیادی در حل مشکلات مردم در همه عرصه‌ها هستند و باید از این ظرفیت به خوبی استفاده کرد.

هیچ ساختاری نمی‌تواند جای مسجد را پر کند

پناهیان بیان کرد: مسجد جایی است که در تمدن اسلامی، خلأیی از جامعه دینی را پر می‌کند که این خلاء را با هیچ ساختاری نمی‌توان حل کرد. اگر نوع مدیریت ولایت و امامت را بشناسیم بسیاری از مشکلات دیگر به وجود نمی‌آید.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: پیامبر و امامان در حکومت و تبلیغ دین دچار مشقت‌های زیادی شدند. قطعاً تبلیغ دین به این سادگی نیست. در روش مدیریت همه چیز تعبیه شده است ، فرق نمی‌کند جایگاه حقوقی به امام جماعت بدهیم زیرا خیلی از کارها از منش امام جماعت خارج نمی‌شود.

وی عنوان کرد: در این باره ولی فقیه دارای اختیاراتی است اما مهم‌تر اینکه منش و رفتار امامت دارد که با حفظ ساختارها مشکلات را رفع می‌کند و از روش‌های نابخردانه‌ای استفاده نمی‌کند. پیامبر و ائمه اطهار نیز برای ادامه راه از هر امکاناتی استفاده نکردند و به این دلیل مظلوم واقع شدند.

پناهیان افزود: اگر روش امامت را به خوبی آموزش دهیم با اختیارات وی دچار چالش نمی‌شویم. ما در جامعه به امر ولایت و امامت نیاز داریم و صاحب اختیار بودن چیزی را زیاد تعیین نمی‌کند بلکه منش و رفتار تعیین‌کننده است.

این سخنران مذهبی گفت: جامعه نیز باید این قوام را داشته باشد که الگو بگیرد. اگری چنین نیازی احساس کند بسیاری از مشکلات حل می شود لذا این هسته‌های کوچک باید شکل گیرد و به آنها قدرت داد.