رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها: اقدام دولت درباره بودجه نهاد آسیب‌های زیادی به فعالیت‌های ما وارد کرد/ مجلس انقلابی فرصتی برای فعالیت فرهنگی

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار تشکل‌های دانشگاهی خبرگزاری فارس؛ حجت الاسلام مصطفی رستمی رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها در دیدار با اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: دانشگاه در شکل نوین خود یکی از محصولات تمدن غرب است و تحولات فکری، علمی و معرفتی غرب را به جایی رسانده است که ما امروز دانشگاه را مظهر عالی نظام لیبرال دموکراسی با تمام مبانی و خاستگاه‌هایش می‌دانیم که هم تربیت نیرو برای این نظام و هم توسعه فکری و مبنایی این نظام را رقم زده است. آنچه به کشور ما وارد شد هم دقیقا بر اساس همان مبانی و الگویی بود که در غرب شکل گرفته بود.

وی افزود: در یک مقطع نظام دانشگاهی ما فرانسوی بود و بعد از قدرت گرفتن پهلوی‌ها شکل نظام امریکایی گرفت اما در نهایت آنچه واقعیت داشت، این بود که دانشگاه محصول و مجموعه‌ای بود که بنا بود انسان‌هایی با تراز انسان معتقد به نظام لیبرال دموکراسی و انسان مدرن تربیت بکند. بعد از انقلاب اسلامی تلاش شد تا نمادهای طاغوت و وابسته به غرب اصلاح شود و در محتوا هم تغییراتی ایجاد شد. در دانشگاه‌ها ما شاهد انقلاب فرهنگی بودیم. ستاد انقلاب فرهنگی شکل گرفت و تصفیه بعضی از اساتید مسئله‌دار و وابسته به دربار و ساواک را شاهد بودیم و اصلاح بعضی از متون و حذف و اضافه شدن بعضی از رشته‌ها، اضافه شدن گروه معارف و حضور روحانیت در دانشگاه‌ها همگی تلاش‌هایی بود که برای اسلامی شدن و انقلابی شدن دانشگاه‌ها صورت گرفت اما واقعیت این بود که تغییر بنیادینی در دانشگاه‌ها ایجاد نشد.

* تربیت، توسعه علم و حل مسائل

حجت‌الاسلام رستمی با اشاره به اهمیت بیانات رهبر معظم انقلاب درباره اسلامی کردن دانشگاه‌ها تأکید کرد: این تعبیری که حضرت آقا در دیدار ماه مبارک رمضان با دانشجویان فرمودند برای ما بسیار قابل تأمل بود که با این صراحت ایشان بفرمایند که اسلامی شدن دانشگاه‌ها مسئله‌ای است که روی دست نظام مانده است. ایشان فرمودند که ما اوایل انقلاب را ساده می‌دیدم و به مرور پیچیدگی‌های مسائل روشن شد و دانشگاه یکی از این موارد بود.

رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها بیان کرد: چیزی که امروزه ما در فضای دانشگاهی شاهد آن هستیم فرایندی است که در دانشگاه رخ می‌دهد. در جمع حاضر خیلی از عزیزان دانشگاهی هستند و من می‌خواهم اشاره کنم که آن چیزی که ما به عنوان تربیت انسان تراز می‌شناسیم با آنچه در دانشگاه‌ها اتفاق می‌افتد فاصله دارد. حضرت آقا در سال ۹۷ انتظارشان را از دانشگاه در تربیت، توسعه علم و حل مسائل و صیرورت دائمی و عدم سکون بیان کردند. این چیزی است که انتظار می‌رود و متأسفانه با آنچه اتفاق می‌افتد خیلی فاصله دارد.

وی با بیان اینکه اگر ما در دانشگاه‌ها انسان‌های صالح و تربیت‌یافته خوبی می‌بینیم ناشی از فرایند دانشگاهی نیست و به خانواده‌ها و مسئولیت‌های شخصی اساتید مربوط است. ادامه داد: در این فضا نهاد به عنوان نماینده حوزه در دانشگاه مأموریت‌ها و مسئولیت‌هایی دارد. آنچه ما به عنوان نیاز دانشگاهی می‌بینیم بسیار وسیع است و آنچه به عنوان مقدورات و فرصت‌ها در اختیار نهاد می‌بینیم بسیار محدود است. این میان اخلاص و تلاش مومنانه‌ طلبه‌های فاضلی که با مجموعه نهاد همکاری می‌کنند و دیگر همکاران نهاد است که برکات و محصولات خوبی در فضای دانشگاهی ارائه می‌دهد.

* اقدامات و فعالیت‌ها

حجت الاسلام رستمی گفت: من اقدامات نهاد را به دو بخش اصلی تقسیم می‌کنم. یک بخش فعالیت‌هایی است که ما در ستاد دستگاه‌های آموزش عالی انجام می‌دهیم. عضویت در هیأت امنای بعضی جاها مانند دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه آزاد اسلامی، حضور در بعضی از مجامع تصمیم‌گیری مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و شورای راهبردی دانشجویان بین‌المللی و غیرایرانی مقیم در داخل کشور، شورای فرهنگ عمومی را باید در این دسته قرار داد. بعضی از مجموعه‌های دستگاهی و فرا دستگاهی هم هست که حضور نهاد در این جاها هم مطالبه مطالبات مقام معظم رهبری است و هم مراقبت از آسیب‌هایی است که می‌تواند در این فضاها رخ دهد و هم حمایت از نیروهای انقلابی است.

وی افزود: در طول سال‌های گذشته بجز یک مقطع هشت ساله وزارت علوم در اختیار یک طیف خاص از جریان‌های فکری بود که ما آن را با عنوان چپ می‌شناسیم که نزدیک به جریان لیبرال بود. این جریان، جریان حاکم در وزارت علوم و در مجموعه وزارت آموزش عالی بود و در دوره هشت ساله آقای احمدی نژاد هم به کار خود ادامه می‌داد. درست است که وزیر و معاونان وزیر در دوره آقای احمدی‌نژاد رویکرد انقلابی داشتند اما آنچه در آن دوره در بدنه کارشناسی وزارت علوم اتفاق می‌افتاد همان رویکرد لیبرال بود.

رستمی گفت: در این فضا طبیعتا حمایت از جریان‌های مومن و انقلاب و مراقبت از بعضی خطاهای فاحشی که ممکن بود رخ دهد وظیفه‌ای بود که دوستان ما در فضای ستادی داشتند. در فضاهای دانشگاهی عملا بخش رسمی نمایندگی نهاد دین در دانشگاه‌ها و حوزه علمیه، ترویج و تبلیغ دین، مراقبت از فضاهای انقلابی و مومنانه و مقابله با جریان‌های انحرافی بوده است.

* اول آموزش، بعد پژوهش

حجت‌الاسلام رستمی ضمن انتقاد از فرایند آموزشی دانشگاه‌ها در تربیت فاصله‌دار با مبانی اسلامی بیان کرد: اول آموزش و بعد پژوهش است و دانشگاه‌ها در این دو حوزه هیچ نقش و مأموریتی درباره تربیت مومنانه ندارند هر چند که ما معتقدیم مأموریتی درباره تربیت فرد سکولار دارند. به همین دلیل بدون تردید می‌گویم که خروجی دانشگا‌ه‌ها، چه در ارزیابی بلند مدت و چه کوتاه مدت فردی ناباورتر به الگوها و ارزش‌های دینی و متمایل‌تر به نظام غربی است. جالب است که این مطالعات در دانشگاه‌های غربی هم همین نتیجه را دارد.

وی با طرح این پرسش که چرا چنین اتفاقی رخ‌ می‌دهد افزود: چون جریان تربیتی در دانشگاه هیچ نسبتی با الگوهای دینی ندارد باید در این باره با جدیت تصمیم‌گیری شود. به تازگی وزارت علوم و بهداشت با عجله اصرار دارند که آیین‌نامه ارتقای جدید دانشگاه‌ها به تصویب مجلس برسد. جلسات فوق‌العاده در این باره برگزار شده است. در این بحث مفهومی به نام تربیت و انسان در فضای مأموریت‌های اساتید دانشگاه دیده نمی‌شود. با وجود نقدهای فراوانی که مطرح شده آمادگی هم اعلام کرده‌اند که هر نوع اصلاحی مد نظر نهاد است به تصویب برسد. من به آقای وزیر گفتم که این حق دولت بعدی است که وزیرش وقتی سر کار می‌آید آنها درباره رویکردهای ارتقا صحبت کنند.

رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: در فضای دانشگاهی با وجود اینکه ما می‌گوییم آن اتفاق اصلی که باید رخ بدهد را نتوانسته‌ایم رقم بزنیم و در آن راستا حرکت کنیم با این وجود دوستان ما فعال بوده‌اند و اتفاق‌های خوبی در حال رخ دادن است.

وی ادامه داد: ما در بحث‌های دروس معارف با وجود نقدهای فراوانی که داریم و انتظاراتی که برآورده نشده است، بیش از ۱۷۰۰ عضو هیأت علمی و نزدیک به هفت هزار مدرس دروس معارف در ترم‌های مختلف با دانشجویان ارتباط دارند و با بیان‌های زیبا به کار خود می‌پردازند. آنها اصرار فراوانی دارند که دروس معارف باید ارتقا پیدا کند و بهتر است امروز هم ما این کلاس‌ها را برگزار کنیم. اوایل انقلاب مقام‌معظم رهبری و آیت‌اله جوادی آملی و شهید مطهری در این کلاس‌ها تدریس می‌کردند و ما گفتیم هر کدام از این علما را که بیاورید ما بقیه کلاس‌ها را برای برگزاری این کلاس‌ها تعطیل می‌کنیم. گفتند دانشجوها رضایت ندارند و من گفتم که در تمام دانشگاه‌ها این تمایل وجود دارد.

حجت الاسلام رستمی تأکید کرد: در حوزه تبلیغ ما امروز ۲۳۰ دفتر در دانشگاه‌ها و ۳۰ استان داریم که البته خیلی با مقدار نیاز فاصله دارد اما طلبه‌های فاضلی در این دفاتر فعالیت دارند که از این ظرفیت به بهترین شکل استفاده می‌کنند. این دوستان مظهر روحانیت در یک فضای نخبگی جوان و پرهیجان و پرشبهه هستند.

* طراحی ۲۰۰ عنوان کتاب

وی از طراحی بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب درسی و کمک درسی برای دانشجویان خبر داد و افزود: زمانی ما مفتخر بودیم که جریانات دینی را حوزه ترویج می‌کنیم اما امروز می‌گوییم که به برکت حضور حوزه در فضاهای دانشگاهی جریان‌های دینی را از دل دانشگاه رقم زده‌‌ایم و رویدادهایی چون ازدواج‌های دانشجویی، اعتکاف، عمره و عتبات، اربعین، هیأت‌های دانشجویی و نمازهای جماعت باعث افتخار است. امروز بعد از حرم‌های مقدس، باشکوه‌ترین و پرجمیعت‌ترین نمازها نمازهایی است که در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود.

رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها عنوان کرد: در همین دانشگاه شریف ظهرها دو نوبت نماز برگزار می‌شود. هیأت‌ها بسیار با شکوه است و این نشان می‌دهد که هم دل این عزیزان خیلی آماده و مستعد برای فعالیت و القا و ارائه است و هم از طرف دیگر، خداوند برکت خوبی به فعالیت آنها داده است.

* ازدواج‌های دانشجویی؛ یک موفقیت

وی به اهمیت ازدواج‌های دانشجویی و نقش آنها در استحکام خانواده اشاره کرد و افزود: در آماری که در آخرین جلسه آسیب‌های اجتماعی با موضوع طلاق در محضر حضرت آقا ارائه شد از این ازدواج‌ها به عنوان الگوی موفق خانواده پایدار نام برده شد. زمانی این اتهام وارد می‌شد که ازدواج های دانشجویی هیجانی و پرطلاق است و در این باره کاری پژوهشی انجام شد و هزار نفر از جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفتند که رقم طلاق‌ها آنقدر پایین بود که حتی ما شک کردیم.

حجت‌الاسلام رستمی از ۳۵۰ هزار کدملی ثبت شده در ازدواج‌های دانشجویی خبر داد و خاطرنشان کرد: اسامی عزیزانی که در جریان ازدواج دانشجویی در دوازده‌سال اخیر شرکت کرده بودند را به ثبت‌احوال دادیم. این دوستان از یک سال تا دوازده سال از ازدواج آنها می‌گذشت و ۵٫۸ دهم درصد طلاق داشتند که این بسیار موفقیت آمیز قلمداد شد و پایداری خانواده را نشان می‌داد. این گزارش را شورای عالی انقلاب فرهنگی در محضر حضرت آقا ارائه داد و آنجا به نهاد این مأموریت داده شد که ازدواج‌های دانشجویی را وسیع‌تر در دستور کار قرار دهد.     

وی ادامه داد: همین موفقیت باعث شد که ما ستاد ملی ازدواج  دانشگاهیان را تشکیل بدهیم که در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم مطرح شد و این هفته در شواری عالی انقلاب هم به امید خدا مصوب می‌شود. در این ستاد افتخار داریم که در خدمت ریاست کمیسیون فرهنگی و آموزشی مجلس و علاوه بر آنها وزرای آموزش عالی و وزرای حوزه‌های اجتماعی مثل ورزش و جوانان، فرهنگ و ارشاد اسلامی باشیم. اضافه بر این ها مسئولین مرتبط با حوزه‌های اقتصادی مثل بانک مرکزی، ستاد اجرایی، کمیته امداد، بنیاد مستضعفان و آستان قدس و شهردار تهران و مجموعه‌ای از بخش‌هایی که برای فعالیت در  این حوزه دست باز دارند، هم همراه بوده‌اند.

* حمایت از تشکل‌های دانشجویی

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اهمیت حمایت از تشکل‌های دانشجویی گفت: در همین دوره کوتاه ریاست حاج آقای رئیسی بر قوه قضائیه ما شاهد همکاری‌های خوب ایشان با نهاد برای کم کردن هزینه‌های نظام در برخورد با فعالیت‌های دانشجویی بودیم. باور ما این بود که هر کسی که برخورد با او هزینه‌های بیشتری از عدم برخورد دارد مجازات نشود ولو اینکه متخلف و مجزم و مسئله‌دار باشد. گاهی دوستان امنیتی از ما دلخور می‌شدند از وساطت ما برای آزاد شدن این دانشجویان گله می‌کردند اما آنچه برون داد این ارتباط خوب قوه قضائیه و نهاد بود کم کردن هزینه برای نظام بود. چون عده‌ای از زندان افتادن سود می‌بردند و هزینه‌هایی به نظام تحمیل می‌کردند.

وی ادامه داد: در مقطعی ما دیدیم که هجده دانشجوی پرونده‌دار داریم. آقای رئیسی هم می‌گفتند هر تعداد نهاد می‌گوید مشمول عفو شوند. یکی از دانشجویان واقعا مسئله‌دار بود و ما گفتیم بهانه‌ای پیدا شود و یکی از اساتید تقاضای عفوی بدهد و کسی تمایل نداشت. خیلی‌ها مایل بودند این دانشجویان در زندان بمانند. با این وجود این اعتماد در آن بخش هم نسبت به نهادی که به حضرت آقا وابسته است و روحانیت حاضر در دانشگاه‌ها وجود دارد، مشاهده می‌شد.

* محدودیت‌های مالی

حجت‌الاسلام رستمی خطاب به نمایندگان مجلس گفت: از لحاظ مالی مستحضر هستید که واقعا گرفتاری‌های زیادی داشتیم. بر اساس اساسنامه، دانشگاه‌ها باید هزینه‌های فعالیت‌های نهاد را تأمین کنند اما با وجود این تأمین مالی، برنامه‌های متمرکز ما سال به سال محدودتر شده است. ازدواج دانشجویی هم به خاطر حمایت حضرت آقا و تأکید بر این که اگر جایی کم آمد از بیت پرداخته بشود سر پا مانده است. در بخش‌های دیگر هم گاهی بعضی از ماه‌ها پولی که دریافت می‌کردیم از حقوق همکارانمان کمتر بود. با وجود اینکه دوستان ما در فضای دانشگاهی فعال هستند که حقوق آنها در رده حقوق کارمندی در وضع خوب و مناسب است. اما به نسبت کارشناسان حقوق مسئولان نهاد ما کمتر بود و گاهی یکی از مسئول نهادهای ما می‌گفت که حقوق من از نگهبان دانشگاه کمتر است.

وی افزود: با این حال ما ذره‌ای فاصله گرفتن و دور شدن از فضای نهاد را نداریم و دوستان فاضلی همکار ما هستند. همین اواخر چهار نفر از نمایندگان حضرت آقا در استان‌ها از همکاران نهاد ما انتخاب شدند. نهاد بندرعباس، قزوین و کردستان کسانی در این استان‌ها نماینده حضرت آقا بودند و از بین مسئولان نهاد انتخاب شدند. ما طلبه‌های فاضلی داریم که آمارها نشان می‌دهد هر پنج سال یک بار شاید موردی بوده است که عدم رعایت شئون گزارش شده باشد که به نسبت اهمیت مسئله این موارد بسیار اندک بوده است.

* مجلس انقلابی یک فرصت است

حجت الاسلام رستمی مجلس انقلابی را فرصتی برای فعالیت فرهنگی دانست و عنوان کرد: فرصتی که در مجلس فعلی داریم اتفاق بزرگی است. این مجلس انقلابی، فرهیخته و معتقد به آرما‌ن‌های انقلاب و نظام است. این مجلسی است دور از حاشیه که ویژگی بسیار ارزشمندی است که فرصت انجام کارهای بنیادین را فراهم می‌کند و معلوم نیست که باز این شرایط فراهم شود.  ما فکر می‌کنیم عزیزانمان در کمیسیون فرهنگی برای مسائل تربیتی، اجتماعی، فرهنگی دانشگاه‌ها ریل‌گذاری‌های خوبی باید انجام دهند. شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریت‌ها و مسئولیت‌های خودش را دارد اما مأموریت مجلس در این حوزه مأموریت اصلی رکن اصلی است.

وی افزود: من فکر می‌کنم شاه کلیدی که باید به آن توجه کنیم این است که فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی را فعالیت‌های فوق برنامه نبینیم و این اشتباه است. هر چه بتوانیم این جریان را به متن برنامه‌های دانشگاهی نزدیک کنیم نتیجه خواهیم گرفت. سال‌ها بیانیه‌هایی بر علیه نظام و کاندیداهای انقلابی را در دانشگاه‌ها می‌دیدیم. اما امسال ۲۰۷۰۰ استاد که ۱۵۰۰۰ نفر آنها عضو هیأت علمی بودند بیانیه امضا کردند و مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کردند. در این فضاها ظرفیت‌هایی هست.

رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها از برگزاری جلسات هم‌اندیشی با حضور اساتید خبر داد و تأکید کرد: به آنها مأموریت دادیم که متناسب با نیازها مجلس جلسه تشکیل دهند. مثلا در حوزه جمعیت تعدادی از اساتید فعال شوند و کار پژوهشی انجام دهند. در کمیسیون فرهنگی و آسیب‌های اجتماعی و بسیاری از دیگر حوزه‌ها می‌شود اساتید دانشگاه را به عنوان مشاوران با شما مرتبط کنیم. قطعا ایجاد سرمایه اجتماعی برای این مجلس جز تکالیفی است که مأموریت ماست. یکی از قالب‌ها همین ارتباط با بدنه نخبگی دانشگاه است که ما این عرصه را حد توان در اختیار شما قرار خواهیم داد.

وی گفت: مسئله‌ای که ما با دولت آقای روحانی داشتیم این بود که بودجه نهاد را با وجود اینکه نهاد یک مجموعه فعال در آموزش عالی است از آموزش عالی جدا کرده بودند و جزء مجموعه‌های فرهنگی حساب می‌کردند. این جریان آسیب‌های زیادی به فعالیت‌های نهاد در این سال‌ها وارد کرد.