اما و اگر‌های طرح مجلس برای جهادی‌ها/ نظارت خوب است، محدودیت نه

خبرگزاری فارس ـ گروه مسجد و هیأت ـ امیرحسین کسائی: گروه‌های جهادی در یک سال و نیم اخیر کرونایی کشور کارهای بزرگی کرده‌اند؛ از کمک به نیروهای درمانی گرفته تا کمک به وضعیت معیشتی و تولید ماسک و مایحتاج مقابله با این ویروس منحوس. این‌ها کارنامه درخشانی است که نیروهای جهادی را سرفراز نگه‌ داشته است. در گذشته نیز هر زمان بلایای طبیعی رخ می‌داد و یا در گوشه و کنار کشوری خانواده‌های نیازمند بودند و یا اصلاً در همان محله خودشان اگر نیازمندی وجود داشت، جهادی‌ها دست به دست هم می‌دادند و گره باز می‌کردند.

اخیراً طرحی در مجلس شورای اسلامی در دستور کار قرار گرفته که موجب نگرانی گروه‌های جهادی شده است. در صورت تصویب نهایی این طرح، گروه جهادی، مجموعه‌ای منسجم از افراد داوطلب مردمی محسوب خواهد شد که برای کمک به رفع فقر و محرومیت در روستاها و مناطق محروم مجاهدت می‌کنند، اما با یک تفاوت نسبت به قبل.

فعالیت بدون مجوز گروه‌های جهادی ممنوع می‌شود

این جهادگران به موجب ماده ۱۳ قانون مقررات استخدامی سپاه مصوب ۱۳۷۰، بسیجی محسوب می‌شوند و مرجع صدور مجوز تشکیل، فعالیت، سازماندهی، هدایت و نظارت بر آن‌ها بسیج سازندگی سازمان بسیج مستضعفین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و فعالیت سایر اشخاص حقیقی و حقوقی تحت عنوان گروه جهادی ممنوع خواهد بود.

مزیت‌هایی که این طرح در اختیار جهادی‌ها می‌گذارد

در سه تبصره در نظر گرفته شده برای این طرح آمده است:

تبصره ۱ـ گروه‌های جهادی از طریق بسیج سازندگی می‌توانند از کمک‌های مالی بلاعوض، امکانات و تجهیزات دستگاه‌های اجرایی، نهادهای عمومی غیر دولتی و سایر دستگاه‌های کشور بهره‌مند گردند. همچنین این گرو‌ه‌ها از کلیه مزایا، تسهیلات و معافیت‌های در نظر گرفته شده برای تشکل‌ها و موسسات عمومی عام المنفعه مندرج در قوانین رسمی کشور برخوردار خواهند بود.

تبصره ۲ـ کلیه هزینه‌های درمان جهادگران عضو گروه‌های جهادی دارای مجوز از سازمان بسیج سازندگی و حکم ماموریت معتبر در حوادث حین انجام وظیفه و ماموریت‌های محوله به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود. نحوه اجرای این تبصره در آیین‌نامه اجرایی این قانون پیش‌بینی می‌گردد.

تبصره ۳ـ جهادگران موضوع این قانون در صورت بروز حادثه چنانچه حائز شرایط آیین‌نامه تعیین و احراز مصادیق عملی شهید و در حکم شهید و سایر مصادیق ایثارگری (مفقود الاثر، جانباز، آزاده، اسیر) مصوب ۱۳۹۳/۲/۲۴ نباشند در صورت فوت به‌عنوان شهید خدمت محسوب می‌گردند.

انحصارگرایی در ایجاد یا مدیریت گروه‌های جهادی روا نیست

این طرج با تمام این مزایا اما به مذاق گروه‌های جهادی و فعالان این عرصه خوش نیامده است. اولین اعتراض در این زمینه را حجت‌الاسلام رضا غلامی، ‏‏‏‏‏‏‏‏‏رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانیِ اسلامی صدرا و امام جماعت مسجد حضرت خدیجه (س) که گروه جهادی این مسجد برای کمک به نیازمندان فعال است، در توییتر انجام داد و نوشت: «تشکیل گروه‌های جهادی در سال‌های اخیر از الطاف خفیه‌الهی است، اما انحصارگرایی در ایجاد یا مدیریت این گروه‌ها توسط هر نهاد و سازمانی روا نیست. باید اجازه داد سلایق گوناگون تحت راهبری مجموع‌ های متنوع و متعهد وارد میدان جهاد شده و خودشان و کشور را از فوائد پرشمار آن بهره‌مند سازند.»

قمی: من هم مخالف این طرح مجلس هستم

حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی که بسیاری از گروه‌های جهادی تحت نظارت و سرپرستی این سازمان در قالب، امامان محله، مساجد و هیأت‌ها فعال هستند با بازنشر این توییت ضمن اعلام موافقت خود با این موضع‌گیری، مخالفت خود را با این طرح اعلام کرد.

مجلس اشکالات و موازی‌کاری‌ها را با قانون بد و غیراجرایی دنبال نکند

حجت‌الاسلام غلامرضا قاسمیان، مسئول قرارگاه جهادی امام رضا علیه‌السلام نیز از دیگر فعالان جهادی است که با این طرح مخالفت کرد و در توییتی نوشت: «همه گروه‌های مردمی و دلسوز برای خدمت به کشور بسیجی‌اند. احتیاجی به وضع قانون نیست. همان بسیج ده‌ها میلیونی امام و آقا. مجلس بداند اشکالات و موازی‌کاری‌ها را از طریق تصویب قانون بد و غیر اجرایی دنبال نکند.»

نظارت برگروه‌های جهادی پسندیده است

مسئولین گروه‌های جهادی، اما نسبت به این طرح مجلس نگاه خاکستری دارند و می‌گویند هم می‌توانید مزایایی داشته باشد و هم می‌تواند مضراتی؛ اما در کل دوز مخالفتشان بیش‌تر است. یعقوب کریمی، مسئول گروه جهادی سوختگان در این خصوص می‌گوید: «اینکه گروه‌های جهادی تحت نظارت باشند، امر خوب و پسندیده‌ای است و حتی به ما کمک می‌کند تا رسمیت بهتری داشته باشیم و از سوی دیگر حساب‌ها و خرج و مخارج هم شفاف می‌شود و ناظر بیرونی دارد. از سوی دیگر این نظارت موجب جلوگیری از موازی‌کاری است. این روزها بسیاری از گروه‌های جهادی در کوره‌پزخانه‌های تهران مشغول کمک‌رسانی هستند و به حدی کمک زیاد شده است که این خانواده‌ها اشباع شده‌اند و حتی تمایلی به کار هم ندارند.»

این طرح، خلاقیت را از جهادی‌ها می‌گیرد

این طرح اما از نظر این فعال جهادی دارای معایبی است که مزایای آن را زیر سوال می‌برد و معتقد است باید طرح دیگری برای نظارت اندیشیده شود؛ نه اینکه فعالیت‌ها را محدود کند. او می‌گوید: «معتقدم اینکه گروه‌های جهادی زیرمجموعه سازمان بسیج شوند، اصلا خوب نیست و به‌عنوان یک بسیجی معتقدم حواشی این طرح برای بسیج بیش‌تر از مزایای آن است. گروه‌های جهادی و فعالان این عرصه با نگاه‌ها و اعتقادات مختلفی هستند و برنمی‌تابند که زیرمجموعه بسیج شوند و از سوی دیگر معتقدم این طرح، خلاقیت و اختیارات کار کردن را از جهادی‌ها می‌گیرد و کارها دستوری می‌شود. روزی از بسیج دستورالعمل می‌آید همه روی این طرح کار کنید یا در فلان منطقه بروید، اما این روزها هر گروه براساس توانمندی و ذوق خودش در منطقه‌ای مشغول است که البته نیاز است هم‌افزایی کنند و این با زیرمجموعه شدن متفاوت است.»

گروه‌های جهادی در بروکراسی‌های اداری نیفتند

در دوران انتخابات ریاست جمهوری و مناظرات بسیاری از نامزدها معتقد بودند که باید گروه‌های جهادی را برای رفع مشکلات مردم فعال‌تر کرد. در نهایت هم نامزدی پیروز شد که شعارش «دولت مردمی، ایران قوی» بود که نشان از توجه ویژه به نهادهای غیردولتی دارد که قطعا گروه‌های جهادی نقش مهمی در این میدان دارد. حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین میرلوحی، امام جماعت مسجد جامع امام صادق(ع) و مسئول گروه جهادی این مسجد در این خصوص می‌گوید: «در انقلاب اسلامی با دوگانه‌ای موجه هستیم؛ از طرفی موتور محرک انقلاب مردم هستند و هرجا به میدان آمدند، مشکلات کاهش یافته است، اما هرجا جنبه اداری و حکومتی پیدا کرد، بروکراسی‌ها موجب لطمه زدن به کارها شد. اصل این طرح خوب است که بسیج سازندگی متولی حمایت از گروه‌های جهادی شود و نظارت داشته باشد. خاطرمان هست در ماجرای زلزله سرپل ذهاب بسیاری از افراد و سلبریتی‌ها از مردم کمک جمع کردند، اما وزارت کشور همین دولت اعلام کرد معلوم نشد این پول‌ها کجا خرج شد. یا اگر لطمه و خسارتی به یک جهادگر وارد شود کدام نهاد پاسخگو است؟ بنابراین در کل طرح خوبی است، اما طراحان باید این دقت نظر داشته باشند که این گروه‌های جهادی که با رویکرد آتش به اختیار به میدان آمدند و بروکراسی‌ها را شکستند و فشل بودن دستگاه‌های اجرایی در رفع مشکلات فوری مردم را جبران کردند، درگیری کاغذبازی‌ها و کارهای اداری شوند. نمایندگان باید روی این طرح کار بیش‌تری کنند تا این مشکل ایجاد نشود.»

رسمیت بخشیدن به گروه‌ها جهادی خوب است، اما محدودیت نه

مجوز گرفتن گروه‌های جهادی از نهادها مختلف به خصوص سازمان بسیج مستضعفین، امری طبیعی و روال بوده است. این گروه‌ها برای اینکه بتوانند حساب حقوقی برای گروه خود ایجاد کنند، نیازمند ثبت گروه خود و اخذ مجوز بودند که این کار را یا در سازمان بسیج یا در قالب خیریه با کمیته امداد و یا در قالب هیأت‌ها و مساجد با سازمان تبلیغات اسلامی جلو می‌بردند. این طرح مجلس موجب نظام‌مند شدن می‌شود، اما جهادی‌ها می‌گویند ممنوعیت فعالیت دیگر گروه‌ها خوب نیست.

طاها جوانمرد از اعضای گروه جهادی غیاث که در مسجد صاحب‌الزمان (عج) اختیاریه تهران فعال است، می‌گوید: «ما سال گذشته برای افتتاح حساب حقوقی، گروه جهادی خود را در سازمان بسیج ثبت کردیم. البته بماند که این ثبت گروه در بسیج به دلیل روند اداری در نظر گرفته شده، بسیار سخت است. اما معتقدم این که جهادی‌ها زیرمجموعه بسیج شوند و دیگر گروه‌ها که به صورت شخصی و کوچک فعال هستند، محدود شوند، اتفاق خوبی نیست. باید برای رسمیت بخشیدن و ثبت شدن گروه‌ها برنامه‌ریزی شود و گروه‌ها را محدود نکنند.»

این طور که از سخنان فعالان جهادی کشور نتیجه‌‌گیری می‌شود، ورود مجلس به امر قانون‌گذاری و رسمیت بخشیدن به گروه‌های جهادی مطلوب است، اما طرح بد و پراشکالی اندیشیده شده که نیاز است با چکش‌کاری وارد صحن و دستور کار مجلس شود. نمایندگان نباید طرحی را بدون مشورت با جهادی‌ها که سال‌ها در این عرصه فعال بوده‌اند، به صحن بیاورند که موجب دلسردی و ناخرسندی فعالان جهادی کشور شود.