آغاز کاوش اولین آتشکده مازندران

مهدی عابدینی مدیر پایگاه غار تاریخی اسپهبد خورشید و آثار وابسته و سرپرست کاوش «تپه‌کلا» یا «مسجد سر» روستای «ارفع‌ده» بخش مرکزی شهرستان سوادکوه عصر امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگاران شهرستان سوادکوه، اظهار کرد: از هزاره اول پیش از میلاد استقرار انسان را در ارفع‌ده داریم و در دوره تاریخی و اسلامی آثار فاخر می‌بینیم و تا ۳ هزار سال سابقه انسان تاکنون را به دلیل شرایط آب فراوان و شرایط جغرافیایی در ارفع‌ده وجود دارد.

وی افزود: آقای علی یوسفی که اهل همین روستا و کارشناس میراث فرهنگی است از سال‌ها قبل اقدام به شناسایی و حفاظت از بافت تاریخی روستا کرد و اوایل دهه ۶۰ تپه را برای سالن ورزشی تسطیح کرده‌بودند و کاوش «تپه‌کلا» یا «مسجد سر» روستای «ارفع‌ده» بخش مرکزی شهرستان سوادکوه به عنوان اولین کاوش آتش‌کده محسوب می‌شود.

مدیر پایگاه غار تاریخی اسپهبد خورشید با بیان اینکه پلان چهار طاقی معماری دوره ساسانی که نیایش‌گاهی است و به عنوان اولین آتشکده در مازندران محسوب می‌شود، افزود: در کتب تاریخی، آتشکده‌هایی برای استان بیان شد ولی هنوز آثاری به دست نیامده بود.

عابدینی با بیان اینکه در وسط این اثر، یک آتشدان کنکره‌ای برای نیایش وجود دارد و مرمت‌گران پس از کاوش حضور پیدا می‌کنند، اظهار کرد: فعالیت‌های آزمایشگاهی و تعیین قدمت و آنالیز ابزار با رایزنی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با دانشگاه‌های خارجی و نیز همکاری مراکز داخلی انجام می‌شود.

وی با اعلام اینکه ۳۵۰ متر مربع وسعت بررسی این اثر است و امسال تا ۱۵۰ متر را کاوش و تا سه سال نیاز به فعالیت دارد تا آزادسازی شود، اضافه کرد: شواهد متقنی برای آیین مهرپرستی در سوادکوه نداریم و آتشکده تا چهارم هجری مورد استفاده بود تا این‌که منطقه وارد دنیای اسلام شد.

مدیر پایگاه غار تاریخی اسپهبد خورشید و آثار وابسته و سرپرست کاوش «تپه‌کلا» یا «مسجد سر» روستای «ارفع‌ده» بخش مرکزی شهرستان سوادکوه با بیان اینکه مصالح این اثر از پایه، دیوار و ستون از سنگ و ملات و کچ نیم کوب و گنبد آن از آجرهای بزرگ است و تغییر کاربری در زمان اسلامی هم داریم و در حال پیگیری برای دلایل تغییر کاربری که بستن برخی ورودی و یا ایجاد ورودی داریم و موضوع را کاوش می‌کنیم.