از سفره فقیرانه تا سفره عقد؛ فاصله کوتاه است

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، این دخترکان به اجبار حاضر می شوند به خاطر فقر و نداری و ترس از پدر و اقوام و خانواده هایشان با مردان مُسنی که اختلاف سنی آن ها حتی به ۴۰ سال هم می رسد، ازدواج کنند.
اما برخی از دختران کم سن و سال در استان هرمزگان هستند که با مردانی در سنین بین ۲۰ تا ۳۰ سال به اجبار یا اختیار خود و خانواده آن هم به علت سنت دیرینه و یا فقر اقتصادی تن به ازدواج می دهند که این ازدواج های زود رس و زیر سن قانونی نیز در ۲ دهه گذشته در این استان و استان های جنوبی کشور رو به افزایش بوده است.
هر چه فقر در خانواده ها بیشتر باشد، رضایت این خانواده ها برای ازدواج دختران معصومشان با پیرمردها راحت تر می شود و این ازدواج ها چون رسمی نبوده و بیشتر به صورت سنتی است نمی توان آمار درستی از آن ها داشت البته دستگاه های متولی نیز حاضر به انتشار این آمارها نیستند.
رضا غلامپور مدیر کل پیشین ثبت احوال هرمزگان در مورد هشت ماه ابتدایی سال ۸۹ یعنی حدود هفت سال پیش، آمار تکان دهنده ای از ازدواج های زیر سن قانونی در این استان ارائه داد و از ۴۵۸ مورد واقعه ازدواج زیر ۱۴ سال بیشترین آمار مربوط به شرق استان بوده است و حتی پنج مورد از این نوع ازدواج ها بدون منع قانونی در سن زیر ۱۰ سال اعلام شده است.
به گفته این مسئول طبق آمار موجود، شوهران در این نوع ازدواج‌ ها دارای سنین بین ۱۷ تا ۲۷ سال هستند. هم چنین در ۱۰ ماهه سال ۹۰ تنها ۶ واقعه ازدواج با زوج های زیر ۱۰ سال ثبت شد که نسبت به سال گذشته آن سه و ۵۷ صدم درصد کاهش نشان می دهد.
ازدواج کودکان (دختران در سن پائین) یا ازدواج زودهنگام مربوط به ازدواج هایی است که در سنین کودکی و پائین تر از سن ۱۵ سالگی رخ می دهد که این آمار در استان های جنوبی کشور از جمله استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان، جنوب استان کرمان و بوشهر بیشتر دیده می شود و علت اصلی آن از دیدگاه کارشناسان اجتماعی فقر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است.
در استان هرمزگان بیشترین آمار ازدواج کودکان در شرق استان دیده می شود که به صورت غیر قانونی و سنتی است و ثبت دفترهای ازدواج نیز نمی شود.
باید این را هم گفت که ازدواج یک امر مقدس، پسندیده و از سنت های پیامبر اکرم (ص) است و افرادی که به این سنت حسنه اقدام می کنند باید شرایط لازم را داشته باشند؛ بنابراین کودکان و نوجوانانی که در سن پایین ازدواج می کنند عواقب ناگواری در انتظارشان است که نیاز به بررسی علت ها و ارائه راه حلی اساسی دارد.

** از ازدواج های زیر ۱۵ سال در هرمزگان به علت ثبت نشدن آماری نداریم
مدیر کل ثبت احوال استان هرمزگان گفت: ازدواج های زیر ۱۵ سال به صورت سنتی و غیر قانونی صورت می گیرد و در اداره کل ثبت احوال استان و شهرستان ها ثبت نمی شود و به همین علت آماری از این نوع ازدواج ها در استان هرمزگان نداریم.
فرزاد افشاری پور در گفت و گو با ایرنا افزود: ازدواج های دختران ۱۵ تا ۱۹ سال در سازمان های ثبت احوال کشور و استان ها به صورت قانونی به ثبت می رسد که در پنج ماه نخست امسال از ۶ هزار و ۴۰۰ واقعه ازدواج، ۲ هزار و ۲۸۶ مورد ازدواج ها در هرمزگان به این گروه سنی اختصاص دارد.
وی یاد آورشد: بیشترین ازدواج های ثبت شده در هرمزگان در این پنج ماه مربوط به دختران گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال با ۳۵ و ۲ دهم درصد و مردان گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال با ۳۷ و هشت دهم درصد است.
مدیر کل ثبت احوال استان هرمزگان اظهار کرد: در ۷۶ و ۶ دهم درصد این نوع ازدواج ها مرد از زن بزرگتر و ۱۱ و ۲ درصد زن از مرد بزرگتر بوده است.
وی در پاسخ به سوال ایرنا با اشاره به اینکه این ازدواج ها بیشتر مربوط به کدام مناطق استان است، بیان داشت: به لحاظ تراکم جمعیتی در روستاها و مناطق شرقی هرمزگان ثبت آماری های حیاتی از جمله ازدواج، طلاق، ولادت و فوت مربوط به این مناطق می باشد.

** ازدواج های کودکان در شرق هرمزگان
مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری هرمزگان نیز گفت: ازدواج کودکان در این استان بیشتر سنتی بوده و ثبت نمی شود لذا نمی توان گفت چند درصد از ازدواج ها به این شکل است اما بیشتر مربوط به حوزه شرق هرمزگان می باشد.
منصور اخلاقی پور افزود: در حوزه شرق و روستایی هرمزگان این نوع ازدواج ها بیشتر دیده می شود اما در شهرستان های سیریک و بشاگرد و شهرستان های غرب استان این آمار کمتر است.
وی بیان داشت: از نظر شرع مقدس، دختر از سن ۹ سال به بعد و پسر از ۱۵ سال به بعد می تواند ازدواج کند اما با توجه به بلوغ جسمی و جنسی و شرایط فعلی جوامع، این افراد از لحاظ روحی و روانی آسیب می بینند و معضل های اجتماعی بدنبال خواهد داشت.

** فقر علت اصلی ازدواج کودکان در هرمزگان است
مدیر کل امور اجتماعی استانداری هرمزگان در ادامه یاد آور شد: علت اصلی ازدواج کودکان در سن پائین « پدیده فقر» است که خانواده ها مجبور به تن دادن به ازدواج دختران خود در سن پائین به مردهای در سن بالاتر می شوند.
اخلاقی پور در گفت و گو با ایرنا ادامه داد: ازدواج های زود هنگام و زیر سن قانونی بیشتر در بین تبعه های غیر ایرانی و بیگانه استان هرمزگان رواج دارد که این امر ارتباط مستقیم با فقر اقتصادی و به تبع آن فقر اجتماعی و فرهنگی دارد.
وی یاد آور شد: اغلب دختران بعد از ازدواج زود هنگام با مردان بزرگتر از خود دچار افسردگی روحی می شوند که باعث خودکشی، انحراف ها و دیگر آسیب های اجتماعی می شود.
مدیر کل امور اجتماعی استانداری هرمزگان اضافه کرد: اما بیشتر خانواده ها از قدیم آن را تحت تاثیر عقاید و آموزه های دینی و مذهبی می دانند که دختر باید از همان سن قانونی ازدواج کند که در این راستا باید آموزش های لازم را به خانواده ها داد.

**حذف ازدواج های کودکان با قدرت قانون
اخلاقی پور هم چنین گفت: باید قانونی در مجلس شورای اسلامی تصویب شود و راهکارهایی پیدا شود که ازدواج های کودکان با استفاده از قدرت قانون اصلاح و حذف شود و قانون به حمایت کودکان و دختران کم سن و سال ورود کند.
وی گفت: از یک طرف نیز تشکل های مردم نهاد، علمای محلی و دهیاران بسیار تاثیر گذار هستند و این تشکل های مردم نهاد می توانند با برپایی کلاس های آموزشی سطح اطلاعات و آگاهی مردم و خانواده ها را بالا ببرند.
مدیر کل امور اجتماعی استانداری هرمزگان اضافه کرد: ازدواج های دختران ایرانی با مردان تبعه خارجی نیز از دیگر معضل هایی است که اکنون با آن روبرو هستیم چرا که این افراد به علت نداشتن شناسنامه در جامعه هویتی ندارند و باید در کشور قوانینی گذاشته شود که بتوانند شناسنامه بگیرند.
وی گفت: یکی از فرمایش های رهبر فرزانه انقلاب نیز این است که فرزندان متولد از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی از هویتی مشخصی برخوردار باشند تا بتوانند تحصیل کنند.
اخلاقی پور گفت: بسیاری از زنان ایرانی که با مردان تبعه خارجی از جمله افغان ها ازدواج می کنند، نمی توانند همراه همسرانشان به کشور آن ها بروند لذا به تنهایی می روند و زنانشان بیوه شده و فرزندانشان بی هویت می شوند.
وی یاد آور شد: این افراد بعدها دچار اختلالات روانی و افسردگی شدید می شوند و در نهایت اقدام به خودکشی یا طلاق می کنند.

**آگاهی بخشی به خانواده ها و ممانعت از مداخله گری اجتماعی ثاثیر گذار است
مدیر کل امور اجتماعی استانداری هرمزگان در ادامه یادآور شد: با وجودی که امروز در سراسر روستاهای این استان دهیاری است لذا نقش دهیاران در آگاهی بخشی به خانواده ها در پیشگیری از ازدواج های غیرقانونی و زود هنگام و پیامدها و آسیب های این نوع ازدواج ها می تواند تاثیر گذار شود.
اخلاقی پور اظهار کرد: خیلی از خانواده ها که رضایت می دهند دخترانشان تن به ازدواج اجباری با مردان بزرگ تر از خود دهند، به علت فقر این اقدام را می کنند اما توجیه کننده رفتار خود را مذهب و دین می دانند.
وی گفت: اگر کودکان از آسیب های این نوع ازدواج ها آگاه باشند، باعث می شود که احتیاط کنند و کمتر گرایش به سمت افراد بزرگتر پیدا کنند.

** ازدواج های زودهنگام کودکان آسیب های جبران ناپذیری را بدنبال دارد
مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری هرمزگان در بحث آسیب شناسی ازدواج کودکان گفت: یکی از شکل های خشونت علیه کودکان، ازدواج زود هنگام در سن کودکی است که این نوع ازدواج ها آسیب های جبران ناپذیر و پیچیده ای را در بر خواهد داشت.
زهرا یعقوب نژاد در گفت و گو با ایرنا افزود: نخستین و مهم ترین مشکل ازدواج های کودکان جا ماندن از تحصیل، عدم آموزش و ارتباط و تعامل نداشتن با هم سن و سالان خود در مدرسه و گریز از جامعه است که در این اتفاق، کودک از موقعیت تحصیل آموزشی محروم خواهد شد.
وی یاد آورشد: مرحله بعد مشکلات روانی، عاطفی، جسمی و فیزیکی است که خسارت های جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.

** فقر عامل اصلی ازدواج ها در سن کودکی است
مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری هرمزگان اضافه کرد: از عمده علت ازدواج ها در سنین کودکی و موافقت خانواده ها با این امر، مشکلات مالی، فقر فرهنگی و عادی بودن در بین اقوام و بستگان است.
یعقوب نژاد گفت: بیشتر ازدواج ها که در سنین پایین رخ می دهد به علت نداشتن رشد عقلانی و جسمانی دختران، نداشتن پایداری ازدواج و مرگ و میر مادران باردار را در پی خواهد داشت.
وی اضافه کرد: حاشیه نشینی، فقر اقتصادی و فرزندان زیاد خانواده علت این نوع ازدواج هاست.

**سلامت جامعه زنان و خانواده در اولویت دفتر بانوان استانداری هرمزگان است
مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری هرمزگان اظهار کرد: خانواده، سلامت جامعه زنان، اشتغال و کاهش آسیب های اجتماعی بانوان از محورهای اولویتی دفتر بانوان استانداری است چرا که اگر تنش ها و مسائل در خانواده برطرف شود منجر به سلامت زنان، اشتغال و کاهش آسیب های اجتماعی می شود.
یعقوب نژاد اضافه کرد: حوزه زنان با مشکل ها و آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد، خشونت های خانوادگی، فرار دختران و طلاق دست و پنجه نرم می کند، اما آمار استان هرمزگان نسبت به سایر استان ها تهدید کننده و خطر آفرین نیست.
وی یاد آور شد: اولویت برنامه های دفتر امور بانوان استان در واقع پیشگیری از آسیب های اجتماعی است که در این راستا یک گروه کاری پیشگیری از آسیب های زنان در استان فعال است که مشکل ها را رصد و به کاهش و کُند شدن آمار آسیب ها کمک می کند.
این مسئول خاطر نشان کرد: در ستاد ملی آسیب های اجتماعی در سطح استان به ریاست استاندار عضو بوده و مسائل و مشکلات مربوط به زنان را پیگیری و رصد می کنیم.

** دختران بیشترین قربانیان ازدواج های زود هنگام هستند
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان هرمزگان گفت: ازدواج کودک یا ازدواج زود هنگام مربوط به ازدواج افراد زیر ۱۸ سال است که در این زمینه هم زوج وهم زوجه در معرض آسیب هستند اما دختران بیشترین قربانیان این پدیده به شمار می آیند.
زهرا دارابی افزود: سنت و فقر همچنان به تقویت ازدواج های زود هنگام در جامعه می پردازد و بیشتر این ازدواج ها به اجبار صورت می گیرد.
وی بیان داشت: این دختران در صورت بارداری و یا زایمان درصد بالایی از آن ها را دستخوش مرگ و میر خواهد کرد.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان هرمزگان اظهار کرد: فاصله زیاد بین برخی از این دختران با شوهرانشان سبب استفاده این کودکان از ویژگی های دوران کودکی می شود.
دارابی گفت: به این افراد که زود ازدواج می کنند، می توان زن کودک یا مرد کودک نسبت داد که امکان از دست دادن هم و طلاق را بدنبال دارد و آسیب های بی مهری را به دوش خواهند کشید و بعدها این امر مشکل عدیده ای بویژه برای زن کودک اعمال خواهد کرد.
وی اضافه کرد: فقر یکی از عوامل اصلی ازدواج کودکان یا بزرگسالان بوده و این حاکی از نگرش والدین کودکان است که دختر هزینه بار اضافی برای خانواده محسوب می گردد و یا با ازدواجشان خانواده از نظر اقتصادی سامان می یابد.
این مسئول اجتماعی هرمزگان در حوزه بهزیستی یاد آورشد: رواج فرهنگ های عشیره ای و طایفه ای و برخی باورهای سنتی یکی دیگر از عواملی است که گاهی این نوع ازدواج ها و حتی طلاق های ناشی از آن نیز ثبت نمی شود و کودکان حاصل از این ازدواج ها بدون شناسنامه و هویت می باشند.

*ایدز ازدواج های زود رس را تهدید می کند
دارابی در ادامه گفت: ازدواج زود هنگام یا دختر نابالغی که آمادگی جسمی کافی ندارد بویژه با مردان بزرگسال پیامدهای فیزیکی و بدنی زیادی دارد و ایدز نیز از جمله خطراتی است که ازدواج های زودرس را تهدید می کند.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان هرمزگان اضافه کرد: یکی دیگر از پیامدها و آسیب های ازدواج زود رس، جدایی از خانواده، دوستان و از دست دادن آزادی تعامل با هم سن و همسالان و مشکارکت در فعالیت های اجتماعی و کاهش فرصت های آموزشی است.
دارابی اذعان داشت: این ازدواج ها منجر به بیکاری، کار اجباری و خشونت علیه کودکان و همچنین طلاق و جدایی می شود.

** دختران با ازدواج اجباری و زودهنگام از تحصیل دور می مانند
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان هرمزگان اضافه کرد: دختران با ازدواج اجباری و زودهنگام از فرایند آموزشی و تحصیلی دور می مانند و دچار فقر آموزشی می شوند و از سوی دیگر به علت همین کم سوادی و دانش اندک توانایی رویارویی با مسائل خانوادگی را نداشته و در توسعه خانواده و تربیت فرزندان عملکرد نامناسب خواهند داشت.
دارابی تاکید کرد: دختران کوچکی که عروس می شوند و پسران نوجوانی بدون آمادگی پذیرش زندگی و خانوادگی داماد می شوند در برخی استان های کشور از جمله هرمزگان آمارشان تهدید کننده است و جای تامل خواهد داشت.
مهم ترین بخش زندگی زناشویی اطمینان از یکدیگر است اما بسیاری از خانواده ها نسبت به همدیگر هیچ شناختی ندارند و تنها با دیدن ظاهر افراد دل باخته هم می شوند و این امر آسیب ها و پیامدهای زیادی از جمله باقی ماندن بچه های طلاق، فساد اخلاقی، فقر، دزدی را بدنبال دارد و در نهایت هزینه هایی سنگینی را متوجه دولت خواهد کرد.
دخترکان نابالغی که در کودکی به اجبار خانواده و از روی فقر مالی تن به ازدواج با مردانی از خود بزرگتر می دهند، این خود رسم ناخوشایندی بویژه برای ایران اسلامی است که باید برای حذف ازدواج زود هنگام و اجباری کودکان از قدرت قانون استفاده شود و این دخترکان مظلوم را نجات داد.
ارتقای سطح زندگی خانوارهای ضعیف، آموزش از طریق رسانه ها و آگاه کردن مردم از پیامدهای منفی ازدواج برای کودکان کم سن و سال می تواند برای حل این معضل گره گشا باشد.
۷۱۹۵/۷۴۰۸
گزارش: رقیه غلامی زاده * انتشار: محمد جهانگیریان

* آگاهی از آخرین اخبار استان در کانال تلگرام ایرنا هرمزگان
* لینک جستجو کانال: irnabandarabas@
*ایمیل: irna.hormozgan@yahoo.com