افزایش سالمندی و حذف خاله و عمه طی ۳۰ سال آینده

علیرضا انصاری چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت در وبینار تحولات و سیاست‌های جمعیتی(چالش‌ها و راهکارها) که به مناسب سی‌ام اردیبهشت روز ملی جمعیت در شیراز برگزار شد، بیان کرد: روز ملی جمعیت در دهه ۹۰ توسط سازمان ثبت احوال به عنوان یک دغدغه مطرح شد و مورد تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و پس از آن سیاست های ابلاغی توسط مقام معظم رهبری به دستگاههای مختلف ابلاغ شد.

او با بیان اینکه وضعیت شاخص‌های جمعیتی طی سال‌های اخیر، هشدارهای تأمل برانگیزی را به‌همراه داشته است، افزود: روند کاهشی موالید از سال ۹۵ در کشور آغاز شده است و همچنان تداوم دارد.

مدیرکل ثبت احوال فارس ادامه داد: کاهش نرخ باروری کل به حدود ۶.۱ فرزند در طول دوره باروری یک مادر، کاهش نرخ رشد طبیعی جمعیت به حدود شش دهم درصد در کنار افزایش سن ازدواج، کاهش ازدواج و افزایش طلاق ضرورت بازنگری در شیوه‌های تبلیغ و برنامه‌ریزی فرزندآوری و تشویق جوانان به ازدواج را نمایان می‌کند.

به گفته انصاری، مهاجرت‌های داخلی و بین‌المللی، استقرار فضایی جمعیت و برنامه ریزی برای سالمندانی که در آینده تعداد بسیار بیشتری نسبت به امروز خواهد داشت، از دیگر دغدغه‌های مهم است. 

در آینده نمی‌توان کاری برای مسئله جمعیت کرد

او با تاکید بر اینکه مسئله جمعیت مسئله امروز ماست چون در آینده دیگر نمی‌توان کاری برای آن کرد، گفت: به همین جهت سازمان ثبت احوال کشور، از ابتدای دهه ۹۰ تمام مردم به ویژه دل‌سوزان و صاحب‌نظران را به ایجاد گفت‌وگویی ملی مبتنی بر شواهد در حوزه جمعیت دعوت کرده است. این دعوت‌نامه سالانه از سال ۹۴ و با انتخاب ۳۰ اردیبهشت ماه به عنوان روز ملی جمعیت به پیشنهاد سازمان ثبت احوال کشور و ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت توسط رهبر معظم انقلاب، همه‌گیرتر از قبل شده است.

مدیرکل ثبت احوال فارس همچنین با بیان اینکه امروزه جمعیت و مسائل آن چه کمی و چه کیفی دیگر موضوعی ملی و فرا جناحی است اما با این حال اقدامات انجام شده و در دست انجام برای حل مسئله جمعیت کافی دانسته نمی‌شود، گفت: توجه به باروری و افزایش آن یکی از موضوعاتی است  که در سیاستهای جمعیتی مورد توجه واقع شده است.

کاهش موالید از سال ۹۵

انصاری خاطرنشان کرد: با توجه به کاهش جمعیت در معرض ازدواج و باروری متاثر از ساختار سنی جمعیت و سایر مشکلاتی که کاهش تمایل ازدواج و فرزند آوری را به دنبال داشته از سال ۱۳۹۵ شاهد کاهش آمار موالید در کشور و به تبع آن در استان هستیم.

میانگین باروری ایده‌آل زوجین ایرانی کمی بیش از دو فرزند است

او تصریح کرد: فرزندآوری همواره در فرهنگ ایرانی بعنوان یک مقوله ارزشمند جایگاه خود را حفظ کرده و علیرغم کاهش سطح باروری در دهه‌های گذشته، میانگین باروری ایده‌آل زوجین ایرانی کمی بیش از دو فرزند است. بنابراین، خانواده‌ها همواره به داشتن فرزند تمایل دارند، اما مهم است که چگونه با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی حاکم بر جامعه بتوان این ایده و خواسته را به رفتار تبدیل کرد.  

مدیرکل ثبت احوال فارس با تصریح بر این نکته که تسهیل ازدواج و ایجاد شرایط امن اقتصادی و اطمینان به آینده برای زوجین می‌تواند در رفتارها و تمایل آنان به فرزندآوری مؤثر باشد، گفت: ایجاد اشتغال و احساس امنیت اقتصادی و اطمینان به آینده یکی از این راهکارهاست. 

انصاری تاکید کرد: با توجه به پیچیدگی و چند بعدی بودن موضوع جمعیت، موفقیت و پایدار بودن برنامه‌های جمعیتی مستلزم نگاه سیستمی، تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت، همکاری و هماهنگی بین بخشی، و همراهی و مشارکت مردم است. 

او اضافه کرد: ارتقای پویایی و بالندگی وجوانی جمعیت با افزایش باروری عمومی به رقمی بیش از سطح جانشینی که ۲.۱ فرزند به ازای هر مادر به صورت میانگین است، از مسائلی است که توجه جمعیت شناسان و سیاست گذاران را به خود جلب کرده است. 

مدیرکل ثبت احوال فارس با بیان اینکه مسئله اجتماعی مهم دیگر توجه به طلاق و هم پاشیدگی خانواده است، گفت: خانواده تنها ارگان اجتماعی است که حفظ حیات می‌کند و با متزلزل شدن خانواده، حیات به خطر می‌افتد، مسلما رفع مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تلاش برای افزایش سطح آگاهی وتاب آوری افراد جامعه می‌تواند کاهش طلاق را به دنبال داشته باشد. 

نبود حمایت قانونی برای خانواده‌ها بعد از طلاق یک زنگ خطر است

انصاری با بیان اینکه مشکلات بعداز طلاق و نبود حمایت قانونی برای خانواده و بچه‌ها بعداز طلاق یک زنگ خطر برای جامعه است واز هم پاشیدگی ارزش‌های فردی و اجتماعی را به دنبال دارد، گفت: اما آنچه بیشتر توجه دولتمردان را به خود معطوف کرده است افزایش آمار طلاق است و به مسائل و مشکلات بخشی از جمعیت که با این رویداد مواجه شده‌اند کمتر توجه می‌شود. 

به گفته او، در حال حاضر استان فارس با ۷۰.۹ درصد جمعیت فعال در وضعیت پنجره جمعیتی قرار دارد  این فرصت عمر کوتاهی دارد و اگر به درستی هدایت شود می‌تواند به توسعه منجر شود در  غیر این صورت به جای کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی، به مانع بزرگی در مسیر توسعه تبدیل می‌شود.

مدیرکل ثبت احوال فارس همچنین اظهار کرد که کاهش نرخ رشد جمعیت و نگرانی از پیر شدن آن دغدغه همه مسئولین، بر نامه ریزان و سیاستگزاران است.

به گفته این مقام مسئول، جمعیت استان فارس در حال پیر شدن است با ادامه این روند طی سه دهه، تعداد سالمندان در فارس از ۶.۱ درصد سال ۹۵ به بیش از ۲۱ درصد افزایش می‌یابد و میزان وابستگی جمعیت زیر ۱۵ سال و بالای ۶۵ سال به جمعیت فعال ۱۵ تا ۶۴ سال از ۴۱ در سال ۹۵، به حدود  ۵۴ درصد در سال ۱۴۲۵ خواهد رسید.

انصاری با بیان اینکه آمارهای سرشماری نشان می‌دهد متوسط رشد جمعیت استان در فاصله دو سرشماری از ۱.۱۷ در سرشماری ۹۰به  ۱.۰۸ در سرشماری ۹۵ کاهش یافته است، عنوان کرد: نرخ رشد طبیعی جمعیت نیز که با توجه ولادت وفوت ثبت شده  به دست می‌آید در سال ۱۳۹۹، حدود شش دهم درصد یعنی کمتر از یک درصد محاسبه شده که بیانگر تداوم کاهش نرخ رشد جمعیت است.

او در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: امروز تمام دلسوزان نظام باید موضوع مربوط به افزایش باروری و میزان موالید را به عنوان یک امر مهم در دستور کار قرار دهند، چرا که معضلات متعددی برای والدین و فرزندان ایجاد می‌کند.اگر روند فعلی تداوم یابد، در نسل بعدی چیزی به نام عمه عمو، خاله و دایی نداریم.

مدیرکل ثبت احوال فارس افزود: میانه سنی از دیگر شاخص‌هایی است که به دلیل افزایش سن جمعیت افزایش خواهد یافت  و از ۳۰ سال در سال ۱۳۹۵ به ۴۰.۵ در سال ۱۴۲۵ افزایش خواهد یافت، لذا باید در برنامه ریزی‌ها ضمن حفظ جوانی جمعیت فرهنگ سازی برای احترام و تکریم سالمندان، ایجاد شرایط لازم برای تأمین سلامت و نگهداری آنان در خانواده، پیش‌بینی ساز و کار لازم برای بهره مندی از تجارب و توانمندی‌های سالمندان در عرصه‌های مناسب را مد نظر قرار دهیم.

انصاری ادامه داد: باتوجه به اهمیت موضوع جمعیت مجلس شورای اسلامی در اقدامی ویژه طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده را خارج از صحن و در قالب ماده ۸۵ قانون اساسی با حدود ۸۲ درصد آرا به سرعت به تصویب رساند و بعد از اظهار نظر شورای نگهبان مرحله نهایی خود را در مجلس شورای اسلامی پشت سر می‌گذارد. 

او اضافه کرد: از این طرح با ۷۴ ماده به عنوان مهمترین اقدام جمعیتی در تاریخ تقویم ایران یاد می‌شود که تاکنون در تاریخ قانونگذاری کشور اقدامی با این جامعیت و ابعاد گسترده در حوزه سیاست‌های جمعیتی وجود نداشته است. 

مدیرکل ثبت احوال فارس خاطرنشان کرد: روز ملی جمعیت فرصتی برای بازاندیشی سیاست‌ها و برنامه‌ها و تلاش‌ها برای جستجوی راه‌های تازه برای تحقق اهداف و آرمان‌های والای اسلامی و ایرانی همه ماست.

  انتهای پیام