صادرات غیر نفتی، تولید، پشتیبانی و مانع زدایی

– اخبار اقتصادی –

خبرگزاری تسنیم- سال گذشته اقتصاد کشور به واسطه تحریم های ظالمانه و چه بسا پیچیده و چندلایه، بستن مجاری حساس اقتصادی با تکیه بر درآمد های نفتی، پتروشیمی و فولادی و نوسانات قیمت ارز روزهای نفس گیری را طی کرد، رهبر معظم انقلاب با نامگذاری سال ۱۳۹۹ با نام جهش تولید نشان دادند که خاکریز دفاعی نظام اسلامی در مقابل تحریم های هوشمند و چند لایه، تمرکز و تکیه بر توان داخلی با محوریت تولید است.

با این وصف ایشان با نشان دادن کلیت راه، تکیه بر توان داخلی با رمز (باید قوی شویم) را در دستور کار مسئولین و کارگزاران نظام قرار دادند..

بخش عمده تولید در برهه تمرکز تحریم ها بر محصولات نفتی و پتروشیمی، صادرات کالاهای غیر نفتی است.

با این وصف و با نامگذاری سال ۱۴۰۰ با نام تولید ، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها برای شتاب بخشیدن به صادرات باید به ماهیت ساختار موجود و سپس ایجاد تحول ساختاری در حوزه تولید با التزام به صادرات توجه کرد.

با توجه به شعار سال مبنی بر تولید، پشتیبانی و مانع زدایی مسئولین اجرایی با مشارکت بخش خصوصی ائم از تولید کنندگان و صادرکنندگان می توانند اقداماتی را برای تغییر این روند و افزایش صادرات غیرنفتی انجام دهد.

گام اول در تحقق شعار سال توجه ویژه به تولید داخلی با محوریت صادرات و به ویژه صادرات کالاهای غیر نفتی است. در شرایط فعلی که تحریم های خارجی و همچنین انتشار ویروس کرونا موجب کاهش بیشتر تقاضای داخلی اقتصاد شده، می توان از سویی با استفاده از افزایش تولید، کاهش تقاضای کل را تا حدودی تقویت و همچنین کمبود ارز ناشی از کاهش صادرات، را جبران کرد و درنتیجه تا حدود زیادی مشکلات فعلی و نیاز به منابع ارزی را برطرف کرد؛ همچنین از سوی دیگر می توان با فروش ظرفیت مازاد تولید داخل ، زمینه های بهره وری و ارز آوری صنایع داخلی را با محوریت کالای غیر نفتی تقویت نمود . 

گام دوم در این مسیر نیز پشتیبانی است. در یک نگاه می توان گفت عرصه تولید، واردات و صادرات در کشور دارای مشکلات و موانع متعددی در عرصه صادرات است که برخی از آنها شامل موانع پیمان سپاری ارزی، نوسانات نرخ ارز،، افزایش هزینه تولید، عدم بازاریابی مناسب و … است.

تعیین راهبرد مناسب تجاری به منظور پشتیبانی از صادرکنندگان برای کشور و نحوه تعامل با اقتصاد جهانی از گام های مهم سیاستگذاری اقتصادی کشور بوده و وجود چنین راهبرد مناسبی، باعث می شود صادرکنندگان امکان برنامه ریزی برای بازاریابی محصولات خود و افزایش تولید و اشتغال را داشته باشند. 

با این وصف یکی دیگر از مهم ترین مشکل تولید و صادرات غیرنفتی کشور این است که با ضعف سیاست های تجاری پشتیبانی کننده در کشور مواجهه هستیم. به عبارت دیگر اگرچه طی سال های اخیر اقدامات متعددی انجام شده است، اما آمار صادرات غیرنفتی کشور متناسب با ظرفیت های بالقوه اقتصادی کشور نبوده و نیست. 

گام سوم در تحقق شعار سال نیز مانع زدایی است، برای اینکه بتوان به طور بنیادی و بلندمدت تأثیرگذاری صادرات غیرنفتی را در حوزه تولید مشاهده کرد، باید بعد از رفع موانع ساختاری (اصلاح و تقویت قوانین و مقررات، فرایند ها و سامانه های تجارت خارجی)، بخش هایی از اقتصاد کشور که مزیت دارد را شناسایی و تولیدات با فناوری بالا را در آن بخش ها ساماند هی کرد.

البته لازم به ذکر است در راستای رفع موانع ساختاری صادرات با استفاده از انتقال فناوری بهره گیری از روش های مختلف ازجمله فعال شدن دستگاه دیپلماسی کشور ضروری است تا بتوان با کاهش موانع و چالش های تحریمی، واردات فناوری مورد نیاز برای تولید بیشتر را تسهیل نموده و سطح رقابت پذیری کالاهای داخلی را در حد قابل قبولی در سطح استانداردهای رقابت پذیر بین المللی ارتقا داد.

در آخر می توان بیان کرد برای تحقق شعار سال با محوریت تولید و پشتیبانی و مانع زدایی باید علاوه بر اقدامات جاری و کوتاه مدت که به برخی از آنها اشاره شد، اقدامات ساختاری و نهادی در حوزه تولید با اولویت صادرات نظیر تعیین مزیت های صادراتی کشور و سرمایه گذاری در تولید این کالاها باید در اولویت قرار گیرد.

سید عبداله سجادی-مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران