«مرغ»؛ پای در بندِ موانع تولید/ وقتی همه جز دلالان ناراضی هستند!

خبرگزاری فارس- مرتضی مزینانی: سالی که گذشت، با فراز و نشیب‌های متعددی در اقتصاد کشورمان همراه شد و کرونا، ویروسی بود برای تنگ‌تر ساختن این اوضاع نابسامان.

از تورم محسوس در قیمت عمده کالاهای اساسی گرفته تا ایجاد صف‌های مختلف از روغن تا مرغ را می‌توان رهاورد بارز سوءمدیریت‌ها در سال ۹۹ دانست؛ رویه‌ای که به‌ویژه در روزهای پایانی سال، مردم کشورمان را بسیار آزرد و زمینه‌ساز گلایه‌مندی آنها در آستانه ورود به سال نو شد.

«مرغ»؛ اما سکانس آخر بی‌تدبیری در مدیریت، تنظیم، کنترل و نظارت بر بازار کالاهای اساسی موردنیاز مردم بود. تشکیل صف‌های متعدد در اغلب نقاط کشور، باز هم سوژه‌ای شد تا علاوه بر زمینه‌سازی نارضایتی مردم، خوراک خوبی برای رسانه‌های معاند شود.

مردم می‌گویند در سال جدید نیز همچنان با مشکلات مربوطه به «مرغ» دست‌وپنجه نرم می‌کنند

گرچه مسؤولان امر در دولت و وزارتخانه‌های مسؤول، افزایش تقاضای مردم به خرید گوشت مرغ و بهانه‌های متعددی نظیر روند کشتارها و قیمت نهاده‌ها و… را دلیل اصلی کمبود مرغ در بازار و تشکیل صف‌های متعدد می‌دانند؛ اما مردم عقیده دارند اگر نظارت خوبی انجام می‌شد، این مشکلات پیش نمی‌آمد.

از طرفی، شماری از فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان مرغ هم این شرایط را فرجام باز گذاشتن بیش از حد دست‌های سودجوی دلالان در بازار می‌دانند و گویا مرغ هم از دلالی بی‌نصیب نمانده است.

به‌هرحال، شماری از مردم در پیام‌هایی که برای خبرگزاری فارس فرستاده‌اند، می‌گویند در سال جدید نیز همچنان با مشکلات مربوطه به «مرغ» دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ عده‌ای اعلام کرده‌اند که مرغ گیرشان نمی‌آید و برخی هم نوشته‌اند که قیمت‌ها آن‌طوری نیست که مسؤولان ادعا می‌کنند.

صف، قیمت، کرونا؛ مردم همچنان گلایه‌مند!

در روزهای اخیر دولت به شرکت پشتیبانی امور دام اجازه داد تا ۵۰ هزار تن گوشت مرغ را با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی خریداری و وارد کشور کند.

از سوی دیگر، بر اساس ابلاغیه دفتر صادرات گمرک، صادرات گوشت مرغ از ۲۰ اسفند سال گذشته ممنوع و این موضوع به گمرکات کشور ابلاغ شده است.

در استان سمنان هم دستور استاندار سمنان برای افزایش توزیع مرغ خبری شد و رئیس سازمان صمت استان گفت که «تا قبل از این، روزانه ۴۰ تن مرغ در استان سمنان توزیع می‌شد و استاندار سمنان دستور داده است تا در روزهای پایانی سال جاری، ۶۰ تن مرغ توزیع شود»؛ اما همه این‌ها گویا تا امروز هنوز در تزریق آرامش به بازار مؤثر واقع نشده است.

«نازنین»، مخاطب فارس در پیامی برای ما نوشته: «صبح برای گرفتن مرغ به چند مرغ‌فروشی رفتم که گفتند مرغ ندارند یا تمام شده؛ اما با این صحنه مواجه شدم که تمام مرغ‌ها را یک خودروی مربوط به یک اداره خالی کرد و رفت. این حق مردم است که برای یک عدد مرغ باید در صف بایستند؟». البته «نازنین» به نام یک اداره هم در پیامش اشاره کرده و تصویر خودرو را برای ما فرستاده بود که از انتشار آن خودداری کردیم.

عده‌ای از مردم می‌گویند که مرغ گیرشان نمی‌آید یا قیمت‌ها آن‌طوری نیست که مسؤولان ادعا می‌کنند

مخاطب دیگری با نام کاربری «S» برایمان نوشته: «راجع به حرف‌های آقای تشنه‌دل (رئیس صمت استان سمنان) بگویم که مرغ الآن در روستاهای اطراف میامی و منطقه کالپوش نظیر سوداغلن، نردین و… کیلویی ۲۸ تا ۳۰ هزار تومان است. چگونه می‌گویند قیمت در استان سمنان ثابت نگه داشته شده؟».

«حمید»، دیگر مخاطب فارس است که برایمان نوشته: «این چه وضعی هست که در این مملکت درست شده؟ چرا وضعیت مرغ این‌طور شده؟ از یک طرف می‌گویند تجمع نکنید و از طرفی دیگر برای مرغ گرفتن صف کشیده‌اند و از ماسک و فاصله اجتماعی خبری نیست».

سه موضوع مهم مندرج در پیام‌های مخاطبان فارس که در چندین پیام مشابه دیگر نیز با ادبیاتی متفاوت تکرار شده است، را باید با دقت بیشتری مورد توجه قرار داد: صف‌های مرغ، قیمت متفاوت مرغ و در نهایت احتمال قوی انتقال ویروس کرونا در صف‌ها.

اما به‌واقع چرا چنین شرایطی در استان سمنان ایجاد شده و سمنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان مرغ در کشور، به چه دلیل امروز شاهد کمبود مرغ و صف‌های متعدد برای خرید این فرآورده پروتئینی است؟

تولید خوبی داریم؛ اما …

سمنان همواره یکی از تولیدکنندگان ویژه گوشت مرغ در کشور بوده و بخش عمده‌ای از تولیدات استان سمنان به سایر استان‌ها ارسال می‌شود.

سمنان یکی از عمده تأمین‌کنندگان گوشت مرغ برای پایتخت محسوب می‌شود و سالانه، هزاران تن مرغ تولیدی این استان به سمت تهران و استان‌های دیگر می‌رود؛ اما مردم خود استان این روزها با کمبود مرغ مواجه هستند و هر روز صف‌های مرغ در شهرستان‌های مختلف سمنان تشکیل می‌شود.

سیدحسن میرعماد، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در گفت‌وگو با فارس می‌گوید: سمنان، از استان‌هایی است که در زمینه تولید گوشت مرغ در کشور حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

او تصریح کرد: بیش از ۵۰ هزار تن تولید گوشت مرغ در استان سمنان انجام می‌شود و ۳۹۹ واحد در این استان در حوزه تولید مرغ فعالیت دارند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان با بیان اینکه ۳۸ واحد تولید مرغ تخم‌گذار در استان وجود دارد، اضافه کرد: ۲۰ هزار تن تولید تخم مرغ در استان صورت می‌گیرد که در سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی داشته است.

قیمت‌گذاری مرغ بر مبنای شاخص‌های جهاد کشاورزی و صمت، سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و اتحادیه‌ها انجام می‌شود

مهدی سلامتی، مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری سمنان هم عقیده دارد: اختلاف قیمت مرغ در استان سمنان به نسبت استان‌های هم‌جوار که در برخی موارد به ۴۰ درصد نیز می‌رسد، سبب شده است تا برخی مرغداران مرغ‌های تولیدی خود را جهت کشتار به استان‌های دیگر انتقال دهند.

او مدعی است: سمنان، تنها استان کشور محسوب می‌شود که از ابتدای قیمت‌گذاری مرغ از قرار هر کیلوگرم ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان بوده که این قیمت تاکنون در استان ثابت نگه داشته شده و این در حالی است که در تمام استان‌های کشور این عدد افزایش یافته است.

مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری سمنان اظهار کرد: قیمت‌گذاری مرغ و تخم‌مرغ بر مبنای شاخص‌های وزارت جهاد، وزارت صمت، سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و اتحادیه‌ها انجام می‌شود.

کاهش تولید؛ عامل گرانی مرغ

در حالی که مسؤولان استان سمنان قیمت مرغ را در بازار ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان عنوان می‌کنند، بررسی‌های میدانی و پیام‌های دریافتی از مخاطبان از قیمت‌های دیگری حکایت دارد.

یک کارشناس مسائل اقتصادی در همین حال، به فارس می‌گوید: قیمت مرغ زنده به‌طور دائمی در ماه‌های اخیر گران شده و عامل این گرانی‌ها، کاهش تولید است.

محمد منصوری درباره وضع بازار مرغ اظهار کرد: تدبیر خاصی در بازار فروش مرغ زنده رخ نداده و مشکلات گذشته باقی است؛ فروش گوشت مرغ هر ساله در روزهای پایانی سال بیشتر از همیشه می‌شود و دولت باید برای این امر از قبل تدبیر می‌کرد.

او تصریح کرد: چون تولید مرغ به خاطر کاهش جوجه‌ریزی از سوی مرغداران گاهی کم می‌شود، افزایش قیمت را به‌طور طبیعی خواهیم داشت؛ ولی نمی‌توان گفت که چند درصد افزایش قیمت به این امر بستگی دارد.

این کارشناس مسائل اقتصادی با تأکید بر اینکه قیمت فعلی مرغ زنده زیر قیمت تمام‌شده است، اضافه کرد: این قیمت برای مرغدار هم به‌صرفه نیست و مرغداران سود زیادی نصیبشان نمی‌شود و به همین خاطر جوجه‌ریزی را کم می‌کنند.

مرغ زنده به‌طور دائمی در ماه‌های اخیر گران شده و عامل این گرانی‌ها، کاهش تولید است

منصوری با اشاره به اینکه خود این وضع به تولید آسیب می‌رساند، افزود: با ضررهای زیادی که مرغداران در سال‌های اخیر متحمل شده‌اند، بخشی از آنها از رده خارج شده‌اند و این هم در حجم تولید مؤثر بوده است.

او با بیان اینکه قیمت نهاده‌های دامی تغییری محسوس داشته، تصریح کرد: امروز با افزایش قیمت نهاده‌های دامی مواجه هستیم و این امر به یکی از مشکلات مرغداران تبدیل شده است.

این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه مرغداران به حمایت نیاز دارند تا تولیدشان را افزایش دهند، اظهار کرد: باید نهاده‌های دامی ارزان به تولیدکننده برسد تا بتواند در چرخه تولید دوام داشته باشد.

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز شعار سال ۱۴۰۰ را «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» اعلام فرمودند و امید می‌رود در حوزه تولید مرغ، شاهد تحقق هر چه سریع‌تر این خواسته رهبری باشیم؛ اما بالاخره سودی که در تولید مرغ وجود دارد، کجا می‌رود؟

سود اصلی در جیب دلالان

دلالی‌ها که تا امروز در بیشتر بخش‌ها شاهد نقش‌آفرینی عاملانش در اقتصاد کشورمان بوده‌ایم، گویا در بازار مرغ هم وجود دارد و این امر حتی زمینه‌ساز گلایه مرغداران شده است.

پرویز نبویان، مرغدار سمنانی در گفت‌وگو با فارس درباره وضع بازار مرغ زنده می‌گوید: مشکلاتی که در حوزه تولید مرغ با آن مواجه هستیم، کم نیست. امروز در بحث خوراک دام تا جریان فروش با مشکلاتی مواجه شده‌ایم که باید رفع شود.

او با اشاره به اینکه بازار فروش مرغ زنده با نوسان بسیار شدیدی همراه شده، تصریح کرد: بازار مرغ هیچ وضع مشخصی ندارد؛ تولیدکننده مرغ زنده دچار سردرگمی شده است و نمی‌داند در این شرایط چه کاری باید انجام دهد.

نبویان ادامه داد: یک روز آن‌قدر افزایش قیمت داریم که نمی‌توان حتی آن را تصور کرد و روز دیگر، کاهش غیرقابل قیمت‌ها رخ می‌دهد که باز هم تصور آن ممکن نیست؛ این نوسان بازار مرغ زنده همه را آزار می‌دهد.

این مرغدار سمنانی با تأکید بر اینکه قیمت نهاده‌های دامی تغییرات جدی داشته، اضافه کرد: قیمت‌ها در تمام محصولات به‌ویژه ریزمغذی‌ها و مکمل‌های خوراک مرغ افزایش چند برابری داشته است.

دلالان، مرغ زنده را می‌خرند و با قیمت بالاتر می‌فروشند

او با بیان اینکه ریزمغذی‌ها افزایش قیمت زیادی داشته، تصریح کرد: برخی اقلام در بحث ریزمغذی‌ها و مکمل‌ها شاهد رشد چند برابری بوده و به احتمال زیاد، این جریان ادامه‌دار خواهد بود.

نبویان در پاسخ به این سؤال که مرغ زنده در مرغداری با چه قیمتی فروخته می‌شود و دلالان چه نقشی در این قیمت‌ها دارند، می‌گوید: دلالان، مرغ زنده را می‌خرند و با قیمت بالاتر می‌فروشند؛ با دلال‌بازی‌هایی که رخ می‌دهد، عدد خیلی بالایی دست مرغدار را نمی‌گیرد و سود اصلی را دلالان می‌برند.

او با بیان اینکه دولت چند سال پیش در کنترل این دلال‌بازی‌ها توسط سازمان تعاون روستایی وارد شد اما فایده چندانی نداشت، اضافه کرد: دولت نمی‌تواند برنامه‌ریزی دقیقی در این حوزه انجام دهد و شرایط برای تولیدکننده خیلی سخت شده است.

کرونا و صف‌ها

مدیریت در بازار این روزها گرچه بنا به ادعای مسؤولان امر در حوزه نظارت تقویت شده است؛ اما آنچه بیش از همه نگرانی‌ها را تشدید می‌کند، بیم انتقال ویروس کرونا در صف‌های مرغی است که در جای جای کشور دیده می‌شود.

نوید دانایی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان در همین زمینه هرگونه تجمعی را در انتقال ویروس کرونا خطرساز می‌داند و می‌گوید: به‌طور مکرر، از مردم استان سمنان خواسته‌ایم تا جایی که امکان دارد، جلوی تجمع‌ها و دورهمی‌ها را بگیرند.

او عقیده دارد: قطع زنجیره انتقال ویروس، از طریق تعطیلی مجامع مختلف و اجتماعات مردم صورت می‌پذیرد که در این ارتباط باید در راستای انسداد مبادی شیوع بیماری اقدام کرد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان بیان می‌کند: با توجه به شرایط حاضر باید از هرگونه تجمع پرهیز کرد و شرایطی را فراهم آورد که تأثیر تلاش‌های پزشکان و پرستاران و مسؤولان کشور در ریشه‌کنی این بیماری از بین نرود.

در عین حال، علی‌رضا آشناگر، استاندار سمنان پیش‌تر تأکید کرده بود: برگزاری هرگونه تجمع اعم از مجالس ترحیم، ازدواج، برنامه‌های فرهنگی، هنری، مذهبی، ورزشی، اوقات فراغت، همایش‌های اداری و … تحت هر عنوان تا اطلاع ثانوی در تمامی شهرستان‌ها و مناطق استان سمنان ممنوع است؛ اما او نگفت که آیا حضور در صف‌های مرغ و روغن و… می‌تواند عامل انتقال ویروس کرونا باشد یا خیر؟!