توهّمی به نام “احساس تکلیف” / به دنبال ریاست بر جمهور

 سالهاست که در آستانه انتخابات و کسب کرسی های مختلف در مناصب متعدد، از افراد مختلف چنین جمله ای را میشنویم که "اگر احساس تکلیف کنیم، کاندید می‌شویم". و اتفاقا در اکثر موارد، اگر فقط چند ماه قبل از آنها درباره نامزد شدن در انتخابات سوال می‌شد به شدت منکر این امر می‌شدند و خود را مشتاق رسیدن به این مناصب نشان نمیدادند . 

ولی نمیدانیم چرا نزدیک ایام ثبت نام که میشود، به یکباره این شور و اشتیاق انکار شده، با بهانه اصرار و پافشاری دوستان و همراهان و محبین و … عرصه را چنان بر فرد تنگ میکند که فرد احساس تکلیف کرده، و وارد عرصه میشود!؛ چونان که این مساله نه تنها "واجب کفایی"، که "واجب عینی" است؛ و حضور دیگر کاندیداها و نامزدها باعث ساقط شدن تکلیف از بقیه نشده و نخواهد شد! (این دغل دوستان که میبینی/ مگسانند دور شیرینی!)

یادم آمد در اسفند ماه ۹۵ انقلابیون فارس خطاب به ۳۲ کاندیدای احتمالی ریاست جمهوری دوازدهم بیانیه ای صادر کردند و در ضمن آن گفتند که : "احساس تکلیف بدون دارا بودن شاخص ها و توانمندی های لازم برای پیش روندگی و پیش برندگی انقلاب اسلامی در دهه پنجم، بیشتر نتیجه «سودای قدرت طلبی» و «توهم خود اصلح پنداری» بوده، وبدون شک و با توجه به تجربه تاریخی ملت ایران، قطعا مورد اقبال عمومی قرار نخواهد گرفت."

قسمت جالب ماجرا آنجاست که اغلب این افراد شرایط اولیه تصدی آن مسئولیتها را ندارند و خودشان هم میدانند که تایید صلاحیت نخواهند شد؛ ولی به دلایل نامعلوم همچون ایجاد بازار گرمی، پوششی بودن در قالب یک کاندیدای دیگر، مطرح کردن خود در اذهان عوام و … وارد این عرصه میشوند. 

شاید بد نباشد بدانیم که امسال نمایندگان در آذر ماه ۹۹ با اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران موافقت کردند؛ و ماده ۳۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری مصوب ۱۳۶۴/۴/۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی به شرح ذیل اصلاح شد:

در ماده ۳۵ قانون اساسی آمده است که  داوطلبان ریاست‌جمهوری باید واجد شرایط اختصاصی و عمومی ذیل باشند:

الف) شرایط اختصاصی داوطلبان ریاست جمهوری به شرح ذیل است:

۱. رجال مذهبی و سیاسی

۲. ایرانی الاصل و نداشتن تابعیت و اقامت یا مجوز کارت سبز (گرین کارت) کشورهای دیگر در گذشته و حال

۳. مدیر و مدبر

۴. حسن سابقه، امانت و تقوا

۵. مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور

همچنین در بند ب تاکید شد: داوطلبان ریاست جمهوری جهت احراز شرایط اختصاصی موضوع بند «الف» باید واجد شرایط عمومی ذیل باشند:

۱. داشتن مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی ارشد یا معادل آن مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و یا مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه

۲. حداقل سن ۴۰ سال تمام و حداکثر سن ۷۵ سال تمام در هنگام ثبت نام

۳. برخورداری از سلامت و توانایی جسمی و روانی کافی، جهت ایفای مسئولیت ریاست جمهوری

۴. داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم قانونی

در جریان رسیدگی به جزئیات نمایندگان بند ۵ را به کمیسیون ارجاع دادند که در این بند آمده است: عدم محکومیت به جرایم اقتصادی و انتخاباتی، جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور، اقدام بر ضدنظام جمهوری اسلامی ایران، ارتداد، خیانت در امانت و جرایم علیه عفت عمومی

در تبصره آن گفته شد، در صورتی که اتهامی در خصوص جرایم موضوع این بند متوجه داوطلبی باشد که واجد شرایط مقرر در این قانون است، شورای نگهبان پس از استماع توضیحات داوطلب در موارد اتهامی و اخذ مدارک مربوطه و حسب لزوم دریافت گزارش یا توضیحات از مراجع ذی صلاح، نسبت به صلاحیت داوطلب تصمیم گیری می‌نماید.

۶. عدم محکومیت کیفری مؤثر و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی

۷. نداشتن سوء سابقه امنیتی و عدم وابستگی به گروه‌های غیرقانونی

۸. عدم مؤثربودن درتحکیم رژیم سابق و وابستگی به آن

۹. عدم سابقه استعمال یا اعتیاد به مواد مخدر و روان‌گردان

۱۰. سابقه تصدی حداقل مجموعاً ۶ سال در مناصب ذیل:

الف- مقام سیاسی موضوع بندهای «الف» تا «ج» ماده (۷۱) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶.۷.۸

ب- معاون رؤسای قوای سه‌گانه

پ- اعضا شورای عالی امنیت ملی یا اعضا مجمع تشخیص مصلحت نظام

ت- رئیس کل بانک مرکزی

ث- رئیس دیوان محاسبات کشور

ج – استاندار

چ- شهردار شهرهای بالای دو میلیون نفر جمعیت

ح- رئیس سازمان‌ها و نهادهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی در سطح ملی

خ- فرماندهان عالی نیروهای مسلح با جایگاه سرلشکری و بالاتر

د- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور

ذ- مدیر حوزه‌های علمیه کشور

با همین نگاه اجمالی میتوان دریافت که تعدادی از افرادی که هم اکنون در فضای مجازی برای کاندیدای ریاست جمهوری مطرح شده اند، قطعا رد صلاحیت خواهند شد، و اصلا به مرحله تبلیغات و تشریفات بعد نخواهند رسید !

در این میان آن‌چیزی که مهم است انتخاب "اصلح" است . در واقع آن کسانی که باید احساس تکلیف کنند "مردم" هستند. آنها هستند که باید به جای نگاه کردن به فرد، شعارها و وعده و وعیدهایش، از نامزدهایی که قرار است به آنها رای دهند، برنامه ها و راهکارهایشان برای مدیریت مشکلات را مطالبه کنند؛ توجهشان به تیم انتخاباتی و کابینه احتمالی آنها باشد ؛ به اینکه قرار است برای حل مشکلات عدیده چه راه حلی ارائه دهند؛ و مهمتر از همه اینها چقدر اخلاق انتخاباتی را رعایت میکنند! یک عده فقط با تخریب بقیه کاندیداها قصد دارند خود را نشان دهند و تنها افراد اندکی این میان هستند که با اثبات توانایی های خود، انتخاب را برای مردم راحت میکنند .

و در نهایت بدانیم طبق گفته رهبر معظم انقلاب : " همچنان که اصل انتخابات یک تکلیف الهی است، انتخاب اصلح هم یک تکلیف الهی است. قبلًا هم گفتیم که تفاضل و لو کم باشد، در این قضیه بسیار است. باید بگردید، بین خودتان و خدا حجّت پیدا کنید؛ یعنی بتوانید از راهی بروید که اگر خدای متعال پرسید شما به چه دلیل به این فرد رأی دادید، بتوانید بگویید به این دلیل. بین خودتان و خدا، دلیل و حجّتی فراهم کنید و بعد با خیال راحت بروید رأی بدهید. مردم باید این کار را بکنند و ما هم از خدا می‌خواهیم و دعا و آرزو می‌کنیم که خدای متعال دلهای مردم را به سمت نامزد اصلح آنکه واقعاً صلاحیتش بیشتر است هدایت کند." ( ۱۳۷۶/۰۲/۳۱)

حال باید دید تا روز ثبت نام نهایی کاندیداهای ریاست جمهوری چه اشخاصی در دقیقه ۹۰ ناگهان احساس تکلیف نموده و به فهرست طویل کاندیداهای ریاست جمهوری خواهند پیوست و مردم فهیم و با بصیرت ایران قرار است این بار برای سکان داری قوه مجریه به چه کسی اعتماد کنند ؟

صفورا ترقی