نبرد نابرابر واکسن کرونا در جهان؛ چالش های اساسی پیش رو چیست؟

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از روز سه شنبه ایرنا؛  بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، هدف برنامه واکسیناسیون کرونا موسوم به کواکس/ COVAX تحت حمایت سازمان ملل ، دستیابی یک چهارم جمعیت فقیرترین کشورها به دو میلیارد دوز واکسن کووید-۱۹ تا پایان سال ۲۰۲۱ است؛ اما چالش های اساسی پیش رو در تحقق این هدف چیست؟

در این گزارش آمده است که از نخستین روزهای آغاز بحران شیوع کرونا، سازمان جهانی بهداشت همواره بر دسترسی عادلانه و منصفانه همه جهانیان  به واکسن کرونا تأکید کرده است؛  از این رو سازوکار بین المللی واکسیناسیون کرونا موسوم به کواکس با هدف تضمین دسترسی برابر کشورهای با درآمد بالا و همچنین کشورهای با در آمد پایین کلید خورد.

بر اساس این گزارش، چالش های اساسی در تحقق این برنامه به شرح ذیل است:

کمبود واکسن کرونا به دنبال محدودیت صادرات و عرضه آن

صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) در اوایل بحران شیوع کرونا، نیم میلیارد سرنگ را در انبارهای خارج از کشورهای تولیدکننده، ذخیره کرد؛ چرا که با وخاومت همه گیری کووید-۱۹ در طول زمان، کشورها عرضه و صادرات سرنگ ها را محدود کرده و در نتیجه قیمت آن ها سر به فلک کشید.

همچنین چندین کشور ثروتمند،  صادرات واکسن کرونا را محدود کرده که احتکار، افزایش قیمت واکسن، طولانی شدن همه گیری کووید-۱۹، تشدید درد و رنج انسانی، اعمال دوباره محدودیت های کرونایی را در پی داشته است؛ از این رو سازمان جهانی بهداشت درمورد «ملی گرایی واکسن» هشدار داد.

در ادامه گزارش سازمان ملل آمده است که دریافت دوزهای موجود واکسن کرونا مستلزم زنجیره تأمین جهانی پیچیده ای از جمله مواد اولیه، درب و شیشه و پلاستیکی، سرنگ و … استغ در این راستا، ممنوعیت یا محدودیت صادرات هر یک از این محصولات می تواند باعث ایجاد اختلال اساسی در استفاده از واکسن کرونا شود. به همین جهت، اگر کشورهای فقیرتر بتوانند خود واکسن کرونا را تولید کنند، شانس بیشتری در محافظت از شهروندان خود خواهند داشت.

دایان آباد ورگارا، مسئول برنامه کواکس گفت: سازمان جهانی بهداشت از تلاش های انجام شده از سوی کشورها برای دستیابی به فن آوری و ظرفیت تولید واکسن کرونا حمایت می کند.

وی تصریح کرد: گسترش تولید واکسن کرونا در سطح جهان باعث می شود که وابستگی کشورهای فقیر به کمک های کشورهای ثروتمند کمتر شود.  از این رو، حمایت از شبکه تولیدکنندگان واکسن کرونا در کشورهای در حال توسعه و کمک به آن ها در توسعه تولیدات خود به ویژه در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین برای پاسخگویی به تقاضای مداوم این واکسن و همچنین واکسن های آینده حائز اهمیت خواهد بود.

توزیع دشوار دوزهای واکسن کرونا در کشورهای فقیر و عدم دسترسی مناطق محروم به آن

در حالی که تمام کشورهایی که بخشی از برنامه کواکس هستند ممکن است زیرساخت های لازم را برای انتقال محموله های واکسن کرونا از هواپیماهای باری و داخل سردخانه ها دارند و همچنین مراحل بعدی توزیع آن در سطح کشور را نداشته باشند.  

جیان گاندی، هماهنگ کننده برنامه کواکس در یونیسف، گفت: غنا، اولین کشوری بوده که واکسن کرونای برنامه کواکس را دریافت کرده و توزیع آن را به خوبی انجام داده است.

وی افزود: اما دیگر کشورها از جمله کشورهای آفریقای غربی فرانسوی زبان، در جمع آوری منابع لازم برای توزیع دوزهای واکسن کرونا به شهرها و روستاهای مورد نیاز با مشکلاتی مواجه بوده است؛ این بدان معنی است که در بسیاری از کشورهای فقیر، بیشتر دوزهای واکسن کرونا در مراکز بزرگ شهری توزیع می شوند و روستاها از آن محروم هستند.

عدم تخصیص بودجه لازم برای کارزار واکسناسیون در کشورهای کم درآمد

در گزارش منتشر شده از سوی سازمان ملل آمده است که راهکار تسریع در استفاده و انتقال واکسن کرونا از انبارهای شهری به مناطق دور افتاده، تامین منابع مالی آن است.

مسئول برنامه کواکس تصریح کرد: تداوم تأمین واکسن کرونا برای ۱۹۰ کشور عضو در چارچوب سازوکار بین المللی کواکس به حداقل ۳.۲ میلیارد دلار در سال میلادی جاری (۲۰۲۱) نیاز دارد؛ هرچه این پروژه مالی زودتر محقق شود، واکسن های کرونا نیز زودتر در دسترس کشورها قرار خواهند گرفت.

بر اساس برآوردهای یونیسف، کمک به ۹۲ کشور فقیر برای پرداخت هزینه های اساسی مانند یخچال های نگهداری واکسن، آموزش کارکنان نظام بهداشت و درمان، هزینه های ایمن سازی و تأمین سوخت برای کامیون های حمل واکسن به ۲ میلیارد دلار دیگر نیاز دارد.

 احتکار واکسن کرونا از سوی کشورهای ثروتمند

هماهنگ کننده برنامه کواکس در یونیسف از کشورهای ثروتمند خواست تا با سازوکار بین المللی کواکس و یونیسف تعامل داشته و دوزهای مازاد واکسن کرونا را تا حد ممکن در اختیار این نهادها قرار دهند.

وی افزود: اما متاسفانه در حال حاضر بسیاری از کشورهای با درآمد بالا تمایلی برای تحویل دوزهای مازاد خود ندارند.

از آغاز بحران شیوع کرونا تاکنون، بیش از ۱۳۲ میلیون و ۴۳۷ هزار نفر به کووید-۱۹ مبتلا شده که از این میان، بیش از دو میلیون نفر جان خود را از دست داده و بیش از ۱۰۶ میلیون نفر نیز بهبود یافته اند.